apr 28

Al heel veel jaren geniet ik volop van het congres Next Learning. Ik mag meedenken over de inhoudelijke invulling en lever ook ieder jaar een bijdrage aan het programma. Ik beloofde op 18 april een sessie te verzorgen én een digitaal naslagwerk te maken met bruikbare tips. Die deel ik ook in deze post.

Dit jaar dacht ik om de lessen en ervaring te delen die ik gedurende 30 jaar heb opgedaan in ons mooie e-Learning vakgebied. Er waren 25 minuten sessies beschikbaar dus dat is een mooie uitdaging. Hoe minder tijd je hebt, hoe langer en moeilijker de voorbereiding is. Ik ben met de presentatie en het maken van het naslagwerk zo’n 3 dagen bezig geweest. Het was best een klus om te bedenken wat mij optimaal helpt in ieder e-Learning project. Ik ben wel blij met het resultaat.

 

Waar heb ik bij elk project weer ontzettend veel aan?

Bij het inventariseren van alle geleerde lessen ontstond er wel een structuur en fasering waar ik blij mee was. Ik kwam uit op de metafoor van een reis. En de modellen, inzichten en methodieken die ik bespreek zijn bruikbaar bij zowel een e-Learning project waarin je een didactisch concept ontwerpt en ontwikkelt maar ook bij een een selectietraject voor een e-Learning systeem/tool.

De verschillende onderwerpen heb ik vervat in de volgende overzicht (metafoor reis):

Onderdelen van de e-Learning reis

Ik licht hier even uit waar de onderdelen uit bestaan en de details vind je in het digitale naslagwerk.

  • Je vertrekpunt
    Voordat je start moet je weten wat jouw uitgangspunten zijn voor je ontwerp. Deze punten geven richting aan je keuzes gedurende je hele project. Biedt veel houvast en duidelijkheid. Het learning manifesto is hier een erg bruikbaar middel.
  • Eindbestemming
    Het helpt ontzettend om te weten waar je wil eindigen. Dit doe ik in gesprek met de opdrachtgever en graag gebruik ik daarbij het Achtveldeninstrument van Kessels & Smit. Dan wordt het gewenste eindresultaat zichtbaar en toetsbaar.
  • Vervoermiddel
    Hoe ga je vervolgens op reis? Op welke manier organiseer je je e-Learning project? Hier maak ik graag gebruik van een meer agile werkwijze om een project te organiseren. SAM, Scrum of Design Thinking maar natuurlijk ook Learning Hackatons zorgen voor een energie, grote betrokkenheid van het team en een kwalitatief goed resultaat.
  • Routehulp
    Als je op reis bent dan is het handig om ondersteund te worden. Dat doe ik graag door modellen zoals ‘5 Moments of Need’ maar ook inzichten van Clark & Mayer en anderen.
  • Bagage
    Wat nemen we mee op reis? Hier denk ik goed na over de leerervaring die wordt ontworpen en ook welke technologie we kunnen inzetten om het eindresultaat te bereiken.
  • Genieten
    Als we klaar zijn moet je het goed vieren én het resultaat en de dingen die je hebt geleerd delen door het geven van presentaties, het schrijven van artikelen of boeken of het schrijven van een blogpost 😉

 

Digitaal naslagwerk

In 25 minuten kun je enkel de kern vertellen met je presentatie (zie slides) en daarom heb ik met Articulate Rise een mini module gemaakt met extra bronnen zodat je echt kunt verdiepen in de dingen die mij in het verleden en in huidige projecten heel erg helpen/hebben geholpen. Je kunt hem openen op je laptop maar ook op je smartphone.

Bekijk de module hier

Een deze is natuurlijk uitgebracht onder Creative Commons licentie dus voel je vrij om te delen en als je toevallig ook een Articulate licentie hebt dan stuur ik je met plezier het Rise project zodat je het zelf kunt bewerken, aanpassen en binnen je eigen werkcontext inzetten.

Tagged with:
dec 18

Goed nieuws! Vanuit FCe (stichting opgericht door Kessels & Smit) starten we weer met onze Postbachelor opleiding e-Learning. We starten op dinsdag 24 januari 2023 en ronden het traject af op 12 december 2023. We gaan gegarandeerd starten en hebben nog plek voor enkele deelnemers. Meer informatie en inschrijven doe je via de website van FCe.

 

Infographic maken met Canva

Al jaren gebruik ik de betaalde versie van Canva. Een hele fijne online tool om allerlei soorten visuele materialen te maken. Van simpele afbeeldingen voor bijvoorbeeld Open Badges, uitgebreide presentaties (met als je wilt een opname van jezelf) en zelfs eenvoudige video’s.

Waarom vind ik Canva zo fijn en waardevol?

  • Zonder veel voorkennis of digitale vaardigheden kun je met deze tool aan de slag.
  • Er zijn ongelofelijk veel vrij te gebruiken templates, foto’s en andere afbeeldingen, zeker als je de betaalde versie hebt. Dit zorgt ervoor dat je je geen zòrgen hoeft te maken over copyright.
  • De tool is in allerlei browsers te gebruiken én je kunt een app installeren op je laptop, smartphone of tablet.
  • Omdat de tool online gebruikt wordt is het zeer eenvoudig om met anderen samen te werken aan een project, dit kan op verschillende manieren.
  • Delen van de resultaten is op zeer veel manieren mogelijk. Je kunt het bestand downloaden als bijvoorbeeld pdf, png of mp4 maar je kunt ook de producten met een link delen zodat iemand hem online kan bekijken of je kunt resultaten ook embedden op je website of in je leeromgeving.
  • Je kunt bijna alle ontwerpen ook plaatselijk professioneel laten drukken op allerlei materialen en formaten.
  • Als je het deelt via de Canva site dan kan je ook de statistieken zien (hoeveel keren bekeken).
  • Met de gratis versie kun je al erg veel (o.a. meer dan 1 miljoen gratis foto’s gebruiken) en de betaalde versie maakt nog veel meer mogelijk. Voor 110 euro kun je de pro functies gebruiken of voor 140 euro kun je met een team aan je projecten werken. Voor non-for-profit organisaties is het gebruik van de pro-functionaliteit gratis.
  • Je kunt de functionaliteit nog verder uitbreiden door extra apps toe te voegen.

 

Fijne interface

Canva is erg gebruiksvriendelijk. Je doet alles in de browser en je kunt als basis prima starten met de sjablonen. In de gratis versie heb je al 250.000 sjablonen en in de betaalde versie loopt dit op tot 610.000.

Interface Canva

Heldere interface!

 

Infographic FCe Postbachelor opleiding e-Learning

Nadat ik de infographic heb gemaakt heb ik hem gedownload als PDF en PNG. Maar je kunt hem ook delen met een link naar Canva. De link staat nu ingesteld dat je de infographic alleen kunt bekijken maar je kunt hem dus ook openstellen zodat iemand de inhoud kan bewerken.

Maar embedden kan ook waardoor alle wijzigingen direct zichtbaar zijn. De afbeelding schaalt dan ook prima mee:

Groei met de FCe Postbachelor Opleiding e-learning door Marcel de Leeuwe

Tagged with:
okt 11

Zelf geloof ik heel erg in producerend leren. Hiermee bedoel ik dat je concrete producten maakt als resultaat van het leerproces. Als lerenden hard aan het werk zijn met een bepaald eindresultaat in gedachten dan komt er een heleboel energie vrij en is de betrokkenheid groot.

Als voorbeeld wil ik je laten zien wat learning professionals uit de GGZ hebben gemaakt tijdens een meerdaags leertraject dat ik mocht uitvoeren bij de GGZ Ecademy. De GGZ Ecademy is een coöperatieve vereniging van ggz- en onderwijsinstellingen, die gezamenlijk leerproducten ontwikkelt en beschikbaar stelt.  Zelf werk ik erg graag in de GGZ. Sinds een hele tijd ben ik wekelijks aan het werk bij Dichterbij waar ik de collega’s van het Leercentrum help om het systeem Studytube optimaal in te zetten en werken en leren te combineren aan de hand van de 5 Moments of Need methodiek. Als je wat meer van Dichterbij wil weten kun je o.a. deze infographic bekijken.

Opleiding Ontwerpen van blended leren op afstand

Bij de GGZ Ecademy verzorg ik voor learning professionals van de aangesloten GGZ-instellingen meerdaagse opleidingen over e-Learning ontwerpen. Vorig jaar heb ik een opleiding verzorgd ‘Ontwerpen van blended leren op afstand‘. Erg leuk om te doen. In elke opleiding die ik verzorg gaan deelnemers aan het werk met concrete opdrachten om het geleerde direct toe te passen in hun eigen praktijk. Bij andere opleidingen zijn dit soms artikelen, video’s, learning manifesto’s, multimedia instructies, etc. Erg leuk om de mooie en goede producten te zien en te delen.

Voor een deelnemer is het soms best moeilijk om het geleerde binnen een opleiding weer door te geven aan collega’s. En dat is wel nodig om binnen je eigen organisatie iets neer te zetten. Soms laat ik een naslagwerk maken met een Padlet muur waarop we dan tips en bronnen samenbrengen. Tijdens deze uitvoering kwam het idee opborrelen om een digitaal magazine te maken over online leren!

Magazine Online leren: Zo kan het ook!

Tijdens de laatste dag van de opleiding hadden we een gastles over het ontwerpen van een magazine. Dit viel zo goed in smaak dat we als groep hebben besloten dat we graag samen een magazine over online leren zouden maken. Samen bedacht de groep welke onderdelen er in het magazine pasten. Het ging over didactisch ontwerp, activeren van lerenden, bruikbare werkvormen, etc. en er waren veel verschillende formats zoals interviews, columns en korte artikelen. Doel was om collega’s in de GGZ te helpen met allerlei praktische tips en waardevolle inzichten en ervaringen.

Vanuit de GGZ Ecademy werden er professionals ingeschakeld die de redactie en vormgeving voor hun rekening namen. De deelnemers hadden helder voor ogen wat ze wilden maken en na de gezamenlijke start is er in groepjes na de opleiding samengewerkt. Toen het magazine klaar was hebben we het in een online sessie aan de buitenwereld gepresenteerd. Dit was een prachtige mijlpaal die feestelijk werd gevierd. In het colofon vind je wie er allemaal aan het magazine hebben gewerkt. Dank aan allen en in het bijzonder Karen Meijs van de GGZ Ecademy.

Je kunt het themanummer online doorbladeren. Wil je wat meer uitleg kun je op deze pagina starten.

Ook kun je het gehele nummer als PDF downloaden (of via deze link).

Als jij nog mooie ideeën hebt om tijdens je opleiding of training te laten maken dan hoor ik het graag!

 

Tagged with:
okt 15

Al jaren ben ik fan van open source e-Learning auteurstool H5P (en ik heb het natuurlijk opgenomen in mijn interactief tooloverzicht Laaghangend Fruit). H5P wordt steeds mooier, veelzijdiger en beter. Het is een tool waarmee je veel verschillende soorten interactieve zelfstudiecontent kunt maken. Tijd om eens goed te bespreken waarom H5P zo goed te gebruiken is voor onderwijskundig e-Learning ontwerpers en ontwikkelaars. Ook als je al een auteurstool gebruikt zoals Lectora of Articulate Storyline.

Op het Next Learning Event 2021 heb ik 2 hands-on workshops mogen verzorgen over H5P en daarna nog 2 workshops online over deze tool. Behalve de dag in ‘s-Hertogenbosch op 27 september organiseerde SBO voor en na 27 september online sessies.

 

Waarom is H5P zo goed?

H5P is zeer veelzijdig, redelijk gebruiksvriendelijk en eenvoudig om te maken en ook nog eens open source. En gratis of tegen lage kosten te gebruiken. Het is in mijn ogen geen slap aftreksel van auteursomgevingen zoals Lectora of Storyline. Meer een alternatief én aanvulling.

Als je het schematisch bekijkt dan zit H5P in de categorie Content maken (asynchroon). Daar plaats ik ook de andere bekende auteursomgevingen zoals Storyline, Easygenerator, Captivate, Lectora, Xerte en Rise. Je maakt interactieve content die wordt gepubliceerd in een leeromgeving of website en individueel wordt doorlopen.

Waarom H5P zo goed is:

  • er zijn nu 49 verschillende interactieve leervormen (en dit aantal groeit nog steeds);
  • maken van content is niet ingewikkeld;
  • de software is open source;
  • de software is gratis te gebruiken voor makers;
  • inhoud kan via elke site of leeromgeving worden gedeeld;
  • voortgang wordt vastgelegd als je een leeromgeving gebruikt;
  • eenvoudige te gebruiken binnen Moodle, WordPress, Drupal via gratis plug-ins;
  • via LTI te gebruiken binnen Canvas, Brightspace, Blackboard, Moodle en andere leeromgevingen;
  • prima te combineren middels embedden op pagina’s die je maakt met bijvoorbeeld Storyline.

Handig om te weten als nieuwe ontwerper/ontwikkelaar: H5P interacties kun je onderverdelen in:

  1. Interacties waarmee je een zelfstudiemodule kunt maken
    Dit zit meer in de lijn van Rise, Lectora etc. Je maakt hiermee een module met veel interactieve inhoud. Voorbeelden van deze vormen zijn Course Presentation, Interactive Book en Branching Scenario.
  2. Interacties waarmee je kort leert
    Dit zijn meer losse oefeningen. Deze kun je op allerlei plekken ook combineren zoals in Course Presentation, los in je leeromgeving en in e-Learning modules die je met andere tools hebt gemaakt. Voorbeelden van deze vormen zijn Interactive Video, Dictation en Virtual Tour (360).

Wat voor mij H5P onderwijskundig zo goed maakt is dat je er werkvormen mee kunt gebruiken die soms zeer lastig te maken zijn met grote auteursomgevingen. Of heel duur. Mijn favorieten noem ik hieronder.

 

Voorbeelden die eruit springen

Voor Next Learning heb ik er twee uitgekozen die voor mij onderwijskundig heel waardevol zijn. Dat zijn:

  • Interactive Video
  • Branching Scenario

Interactieve video is zo goed omdat je hiermee snel extra rendement kunt realiseren, ook bij al bestaande video’s. Dat kan natuurlijk ook met andere tools zoals met de prachtige Nederlandse tool HiHaHo. Bij H5P werkt het iets anders en de mogelijkheden bij HiHaHo zijn uitgebreider maar bij beide tools is de didactische meerwaarde van interactieve video evident én bewezen in onderzoeken. Met andere tools is dit lastig te maken.

Je uploadt een video of gebruikt een video op YouTube of Vimeo en voegt een interactieve laag toe met vragen, extra informatie en verdiepende bronnen. Vervolgens toon je deze interactieve video in je leeromgeving, module of website.

Voorbeeld op de H5P.org website:

Branching Scenario is zo goed omdat het een hele sterke didactische werkvorm is waarmee je kennis en vaardigheden gecombineerd toepast in een praktijksituatie. Mijn heldin Ruth Colvin Clark heeft er niet voor niets een heel boek aan gewijd: Scenario-Based e-Learning: Evidence-Based Guidelines for Online Workforce Learning.

Je maakt eenvoudig een interactief scenario waarin je als lerende steeds keuzes kunt maken. Dit is uitgebreider dan de scenario mogelijkheid in Rise en veel eenvoudiger en veel sneller te maken dan in bijvoorbeeld Storyline.

Een mooi voorbeeld vind je op de H5P.org site.

 

Wil je ook morgen starten?

Alle voorbeelden en ondersteunende materialen vind je op de site H5P.org. Je kunt daar een paar vormen uitproberen. Als je Moodle, Drupal of WordPress gebruikt dan kun je eenvoudig de functionaliteit gebruiken door de plug-in te installeren.

Natuurlijk kun je ook een site maken om H5P te gebruiken. Bij mijn favoriete en superfijne webhosting partij Xynta doe je dit al voor minder dan 5 euro per maand. Je kunt dan zonder technische kennis bijvoorbeeld WordPress installeren, dan H5P gebruiken en vanuit deze website je interactieve content.

Buiten beide opties kun je altijd gebruik maken via de site H5P.com. Daar betaal je voor 3 auteursplekken (minimale aantal) $570 per jaar. Vanuit die website kun je dan je content integreren via embedded code of via LTI bij een leeromgeving. Bij die laatste optie wordt de voortgang van de lerenden zoals scores op vragen, zichtbaar in de rapportage van je leeromgeving. Dit jaar heb ik bij het ontwerpen en ontwikkelen van een MOOC bij het Wereld Natuur Fonds gebruik gemaakt van deze optie. We gebruikte een leeromgeving zonder H5P en voor de lerenden was de interactieve inhoud direct zichtbaar binnen de omgeving.

Er is tenslotte nog een software waarmee je H5P op je eigen computer kunt ontwikkelen. LUMI is gratis te gebruiken voor het maken (dan zul je het nog elders moeten plaatsen).

Een van onze e-Learning collega’s René Breedveld heeft een hele site opgezet zodat je kunt leren over H5P. Zie de site van Qsento.

 

Instructiefilmpjes gebruiken van H5P in Moodle

Voor een ziekenhuis heb ik een aantal instructiefilmpjes gemaakt. Het bleek ook daar dat de ontwikkelaars in een paar sessies prima wisten hoe ze H5P didactisch optimaal konden inzetten én het ook direct konden gebruiken. Dat is de kracht van H5P.

Zie voor reacties ook mijn bericht op LinkedIn.

Tagged with:
mei 14

Rond 2001 werkte ik bij Fontys Interactive en zijn we met veel plezier gestart met een Postbachelor opleiding over e-Learning. In 2018 zijn we overgegaan naar Avans Plus en op 8 juni 2021 starten we met de FCe Postbachelor opleiding e-Learning. Bij FCe dus.

Zowel ik als hoofddocent maar ook alle gastdocenten zijn erg blij met de overstap naar de Foundation for Corporate Education, een zusterorganisatie van Kessels & Smit. We denken dat we met deze stap een duurzame toekomst tegemoet gaan. FCe geeft ook aan waar ze voor staan: VAKMANSCHAP IN ONTWIKKELING.

De FCe biedt ook veel andere interessante leergangen aan, waaronder de Ontwerpen & faciliteren van online en blended leren van collega’s Joitske en Sibrenne. Daarnaast is FCe ook heel actief met andere activiteiten en events. O.a. is er een podcast; FCe Café met wekelijkse bijdrages.

In de allereerste aflevering van deze podcast heeft Kessels & Smit collega Pieterjan van Wijngaarden een interview gehouden met Gardi Bloemhof (voormalige deelnemer) en met mij. Wil je weten hoe Gardi het geleerde nog dagelijks inzet in haar werk dan moet je zeker het gesprek beluisteren (op Soundcloud of direct hier).

 

De opleiding in het kort
In het kort voor de mensen die de opleiding niet kennen:

De postbachelor opleiding e-Learning bestaat uit een rijke variatie aan blended leer- en werkvormen:

  • 13 Lesavonden op locatie in Utrecht (3 uur)
  • 7 Webinars (1,5 uur)
  • 2 Trainingsdagen op locatie in Utrecht (6 uur)
  • 2 Excursies naar e-Learning bedrijven (3 uur)
  • Afsluitende avond met eindpresentaties

Gedurende de contactavonden worden mijzelf en de vele ervaren gastdocenten relevante theoretische inzichten gecombineerd met concrete voorbeelden en ervaringen uit de praktijk. De contactavonden worden afgewisseld met vele webinars, twee trainingsdagen met hands-on oefeningen en je maakt middels twee excursies kennis met e-Learning bedrijven.

De opleiding start op dinsdag 8 juni op een prachtige locatie: de Zalen van Zeven in Utrecht. Deelnemers ronden op dinsdag 7 juni 2022 de opleiding af met een Getuigschrift.

Een compleet overzicht met informatie vind je op de FCe website. Een pdf met de planning vind je hier.

 

Wil je de uitgebreide versie?

Dan is het goed om de uitleg in deze video te bekijken. Je kunt ook direct via het menu naar de verschillende onderdelen gaan. Inschrijven voor de FCe Postbachelor opleiding e-Learning kan nog.

 

Tagged with:
mei 24

Cherida Louz is de meest veelzijdige vakgenoot die ik ken. Behalve als e-Learning en Performance support specialist werkt Cherida ook twee dagen per week als operatieassistente bij Cardiologie. Zie ook haar LinkedIn profiel.

Al jaren verzorgt Cherida als gastdocent een interessante avond bij mijn Avans Plus Postbachelor opleiding e-Learning. In die avond gaat ze met de groep in rondes aan de slag met een simulatie-oefening. Op dinsdag 12 mei heeft Cherida de avond op afstand verzorgd. Hiervoor heeft ze een herontwerp gemaakt. In dit interview deelt ze haar ervaringen en geeft ze aan waarom deze avond op afstand zo’n succes werd.

Tagged with:
mei 08

Op dit moment bieden veel leveranciers tools gratis aan of ze verlengen de duur waarop je een probeerversie kunt gebruiken naar soms wel 90 dagen. De eerste weken tijdens de Coronacrisis kreeg ik veel vragen over tools. Welke tool moeten we nu gebruiken om SNEL met GOED leermateriaal of INTERACTIEVE leerprocessen te komen? Het is verleidelijk om nu een gratis tool te kiezen maar is dat wel een goede keuze? Kost een tool misschien heel erg veel moeite om te leren? Of is het werken met zo’n tool erg arbeidsintensief?

 

Laaghangend fruit

In mijn opleidingen (SBO Opleiding onderwijskundig ontwerper en de Avans Plus postbachelor opleiding e-Learning) heb ik het altijd over het “laaghangend fruit“. Wat zijn de keuzes die veel rendement opleveren en die weinig moeite of geld kosten om in te zetten?

Ik besloot om een interactieve infographic te maken over e-Learning tools. Bij KLM heb ik samengewerkt met het bedrijf Digital Chefs. Zij hebben de performance support app bij KLM gemaakt en waren bereid om het technisch te realiseren. Heel fijn want nu werkt de site perfect op zowel PC, tablet en smartphone. De user interface is weer goed doordacht en eenvoudig. De inhoud delen we met een Creative Commons licentie, dus voel je vrij om te kopiëren en te hergebruiken.

 

Opzet interactieve infographic

Op de horizontale as vind je de tijd en vaardigheden die het kost om een tool te gebruiken. Hoe verder naar rechts, hoe moeilijker een tool is en hoe meer tijd het kost om er iets mee te maken.

Op de verticale as vind je de kosten die gemoeid zijn met een tool. Hoe verder naar boven, hoe hoger de kosten.

Dan hebben we drie verschillende categorieën:

  • Rode appels: deze tools zijn klaar om geplukt te worden. Je kunt ze snel inzetten, zonder veel kosten en ze zijn eenvoudig te gebruiken.
  • Oranje appels: deze tools zijn iets ingewikkelder en kosten meer tijd en vaardigheid om te gebruiken. Zijn ook wat duurder.
  • Gele appels: deze tools zijn complexer om te gebruiken, kosten veel meer tijd om iets mee te maken en zijn ook duurder.

 

Ga naar https://lowhangingfruit.info en laat me weten wat je ervan vindt!

Tagged with:
apr 30

Direct op donderdag 12 maart gaf yogadocent Helga van Geldrop haar eerste les online. Ze voorzag dat dit een essentiële stap was voor Yogapraktijk PUUR.

Inmiddels is ze heel ervaren in het online verzorgen van yogales en graag ging ik het gesprek met haar aan over deze manier van lesgeven.

Tagged with:
apr 20

Natuurlijk is het belangrijk om ook in deze tijden op een weldoordachte manier gebruik te maken van allerlei e-Learning applicaties. De laatste tijd is er nogal wat commotie over het gebruik van Zoom, een veelgebruikte webinartool. In deze blogpost leg ik uit op welke manier je bewust en veilig van dit soort software gebruik kunt maken.

Disclaimer; ik ben techneut, noch jurist

Er zijn technisch onderlegde collega’s die veel beter kunnen duiden wat de gevaren zijn van webinar software in het algemeen en Zoom in het bijzonder. En we hebben vanuit e-Learning beats Corona een mooi webinar gehad met Gerrit-Jan Zwenne, hoogleraar Privacyrecht in Leiden. Hij gaf aan dat we ook realistisch en pragmatisch om kunnen gaan met de werkelijkheid van nu. We moeten de voors en tegens van tools afwegen en tot een bewuste keuze komen.

Veiligheid, eigenaarschap van data en privacy is belangrijk

Natuurlijk is veiligheid, eigenaarschap van data  en privacy belangrijk. Daarom ondersteun ik graag een organisatie zoals Bits of Freedom. Ze doen belangrijk werk voor ons allemaal. Zelf gebruik ik om die reden geen Facebook, en ook geen Slack. Daarover gaf de Electronic Frontier Foundation aan dat gratis gebruikers van Slack geen controle hebben over hun data (die blijft op de Slack servers staan en je kunt ze niet verwijderen). EFF geeft aan dat Slack geen verantwoordelijkheid neemt en dat Zoom wel meteen verantwoordelijkheid neemt en de veiligheid aan probeert te scherpen. Slack verandert niets. Dit is ook een van de redenen waarom ik betaal voor elke dienst die ik gebruik (Mindmeister, Dropbox, Mentimeter, Padlet, Zoom, PicMonkey, Lucidchart, etc.). Mijn tools kies ik zelf, ik betaal ze zelf en ik word door niemand gesponsord. Het kiezen van een tool gaat over functionaliteiten, eigenaarschap van data, veiligheid, kosten, gebruikersgemak en technische stabiliteit. En soms is er geen goed alternatief. Zo gebruik ik LinkedIn maar baal van de content die je weggeeft, van de in mijn ogen slechte gebruikerservaring, van de reclame, van de doorlopende push om Premium lid te worden, mijn contacten te importeren, en van de gebrekkige invoering van standaarden zoals open badges.

Verschil software voor videobellen en webinars

Bits of Freedom heeft in een post 9 tools voor videobellen op een rijtje gezet. Dat zijn niet enkel webinartools maar ook algemene tools. Er is voor mij wel een heel belangrijk verschil tussen social tools zoals Microsoft Teams of Houseparty en webinarsoftware. Bij webinarsoftware kun je behalve videobellen namelijk verschillende didactische functionaliteiten gebruiken.

Al 20 jaar verzorg ik webinars en eerder heb ik de verschillende tools waarmee ik ervaring heb tegenover elkaar gezet in een blogpost. Momenteel gebruik ik Zoom, BigBlueButton, BlueJeans, Microsoft Teams en Webex. Voor mij heeft Zoom de voorkeur. Eenvoudig te gebruiken, weinig technische problemen bij gebruikers, werkt zonder installatie in alle browsers, veel instellingen die je kunt aanpassen en didactisch is mijn favoriete functionaliteit aanwezig; virtuele breakout rooms. Hierbij deel je deelnemers in kleine groepen op. Mijn ervaring is dat dit het leerproces erg intensief en waardevol maakt. Vooral bij als je langere sessies organiseert is deze optie zeer belangrijk. Er ontstaat echt goede samenwerking in een besloten breakout room.

De breakout room functionaliteit is bij de volgende tools aanwezig. Er zijn er vast nog meer maar met deze tools heb ik ervaring:

  • Zoom (werkt meer dan prima, zie ook mijn video erover)
  • Adobe Connect (werkt ook goed; is met 50 euro per maand duurder dan de meeste tools)
  • BlueJeans (ik ervaar regelmatig technische problemen, met hun breakout rooms heb ik geen ervaring)
  • BigBlueButton (werkt goed maar is met 200 euro per maand fors duurder dan de andere tools en vooral interessant als je zoals ik Moodle gebruikt als leeromgeving want dan is het een activiteit in Moodle)
  • Webex Online Training (heb ik geen ervaring mee. In de gewone Webex Meeting is deze functionaliteit niet aanwezig. De kosten voor deze versie zijn niet terug te vinden op de website).

Wat kun je instellen om Zoom veilig te maken?

Security brengt alle instellingen samen onder 1 knop

Veel te laat is de veiligheid van Zoom prioriteit geworden binnen het bedrijf Zoom. N.a.v. de commotie hebben ze flinke veranderingen doorgevoerd, enigszins laat maar voor mijn gevoel pakken ze wel door met een 90-dagen focus op veiligheid.

Ook zijn ze transparant over alle verbeteringen. Zo hebben ze direct de datadoorgifte naar Facebook gestopt, hebben ze de wachtwoorden verplicht gesteld en wachtruimtes ingevoerd, hebben ze een extra Security knop toegevoegd en de meeting-id onzichtbaar gemaakt (Boris Johnson), hebben ze cloud-recording veiliger gemaakt en is het mogelijk om te kiezen in welke regio je Zoom datacenter staat. Daarnaast zijn er vele kleine veranderingen doorgevoerd, zo kun je nu geen bestanden meer sturen in een chat en zijn links in de chat niet meer direct aanklikbaar. Een belangrijke is wel dat Zoom attention tracking heeft verwijderd. Dat vond ik altijd al een slechte functionaliteit waarbij je ziet als een deelnemer een ander venster bekijkt en dus niet oplet. Andere tools zoals Vitero hebben dat ook. Hierdoor wordt onnodige informatie vastgelegd en ik vind het ook een brevet voor onvermogen vanuit de host/trainer. Goed dat deze mogelijkheid weg is.

Belangrijker dan alle bovenstaande maatregelen vind ik de invloed die je als organisator kunt gebruiken om je sessie veiliger te maken.

Mijn tips om webinars veiliger te maken:

  • Als het niet hoeft maak je geen opname van de sessie. Anders transparant zijn naar de deelnemers en melden wat er gebeurt met de opname. Waar komt de opname beschikbaar?
  • Bij het opnemen van de sessie geef ik aan dat deelnemers hun naam kunnen aanpassen of verwijderen en hun webcam kunnen uitzetten. Ik vraag ze ook expliciet toestemming te geven. Je kunt dit instellen bij het tabblad Recording, als je “Recording disclaimer” aanklikt moet iedereen bevestigen dat ze akkoord gaan met de opname.
  • Wel een opname? Dan opnemen direct naar je eigen computer of naar de cloud en daarna direct downloaden en verwijderen. Ik prefereer opnemen naar de cloud omdat dit doorgaat bij een storing aan je eigen computer of verbinding.
  • Soms pauzeer ik het opnemen als er persoonlijke informatie wordt gedeeld. Daarna kun je hem weer aanzetten.
  • Zorg ervoor dat vinkje uitstaat bij “Local recording” in het tabblad Recording. Dan kunnen deelnemers niet de sessie opnemen.
  • In het zelfde tabblad Recording zet je de optie “Require password to access shared cloud recordings” aan.
  • Stel in: “Require a password when scheduling new meetings”. De url van de sessie wordt dan zeer lastig om te raden.
  • Stel in: “Embed password in meeting link for one-click join”. Dat geeft veiligheid en gemak voor de deelnemers.
  • Deel alleen een link met daarin het wachtwoord via een leeromgeving. Zonder account worden er geen persoonlijke gegevens vastgelegd.
  • Stel in dat bestanden niet meer kunnen worden verstuurd via de chat. De optie “File transfer” zet je dan uit.
  • Stel in dat “Far end camera control” niet mogelijk is. Hiermee kan iemand je camera bedienen.
  • Zet de instelling “Auto saving chats” uit. Anders worden alle chats automatisch bewaard.
  • Stel Europa in als enige datacenter bij de instelling “Select data center regions for meetings/webinars hosted by your account”.
  • Je kunt een wachtruimte instellen. Dan kunnen deelnemers pas een sessie in als jij ze als host toelaat. Zelf gebruik ik deze optie niet omdat het niet gastvrij voelt en ik heb nog nooit meegemaakt dat iemand anders dan een echte deelnemer deelnam. Daarnaast kun je altijd met 1 druk op de knop tijdens de sessie iemand verwijderen.

Laten we zelf kritisch kijken naar elke tool die we inzetten. Soms zijn we afhankelijk van de leverancier maar vaak kunnen we als organisator ook het gebruik van tools een stuk veiliger maken. Stay Safe!

Tagged with:
mrt 28

Een herontwerp is nodig als we een hele trainingsdag die we normaal gesproken in een leslokaal organiseren nu helemaal op afstand gaan doen. Jeroen Krouwels schreef er al een stuk over op e-learning-beats-corona.nl. Deze week heb ik zo’n F2F dag herontworpen en graag deel ik met jullie in deze blogpost mijn ontwerpkeuzes en ervaringen.

 

Herontwerp van dag 3 van de SBO Opleiding onderwijskundig e-Learning ontwerper.

De opleiding die ik bijna tien jaar geleden met Ank Dierckx heb opgezet is geen enkele uitvoering hetzelfde. Steeds komen er andere onderwerpen en soms andere gastdocenten naar voren omdat ons vakgebied zo snel verandert. Dat is ook altijd het mooie aan deze opleiding. De Corona-tijd dwingt ons echter nu tot een radicaal herontwerp. Op afstand lesgeven vraagt om andere ontwerpkeuzes. Zowel qua organisatie en structuur als didactisch.

En laten we de hele oude term distance learning of afstandsonderwijs weer gebruiken om deze vorm te benoemen want het is meer dan alleen 100% online lesgeven. Wikipedia geeft aan dat de eerste vorm van dit soort onderwijs al in 1728 plaatsvond en dat de echte eerste cursus op afstand werd verzorgd door Isaac Pitman rond 1840: een cursus steno.

 

De ‘oude’ vorm van de opleiding

Op de site vind je de precieze indeling maar voor nu is de schematische opbouw wel voldoende. De opleiding bestaat uit 4 dagen op een fijne locatie in Utrecht. Goede, ruime lokalen, professionele en klantgerichte ondersteuning en hele goede catering.

De structuur is:

In een notendop:

  • 4 lesdagen van 09.30 – 17.00 uur in Utrecht.
  • 2 webinars van 20.00 – 21.30 uur.
  • Leeromgeving met bronnen en activiteiten.
  • Opdrachten die zelfstandig worden uitgevoerd; zowel voorbereidende als verwerkingsopdrachten.
  • Peerfeedback die bij opdrachten wordt gegeven, zowel online als in het trainingslokaal.
  • Inzet van 2 gastdocenten, op dag 1 en dag 3.

In de uitvoering van nu hadden we een filevrijrooster (13.00 – 20.00 uur) en we hadden de eerste twee dagen al gehad. De derde dag stond gepland op donderdag 26 maart 2020.

 

Ontwerpkeuzes

Welke keuzes kun je nu maken? Het eenvoudigste is om je huidige programma gewoon online via een webinartool te verzorgen. Je hoeft dan niet heel veel te veranderen aan de manier van lesgeven. Dat is naar mijn mening een hele slechte oplossing die een slechte leerbeleving oplevert.

Hoewel ik al ruim 20 jaar webinars verzorg is deze ontwerpuitdaging wel echt van een andere orde. Daarom leek het me goed om dit nieuwe terrein te betreden alsof ik een beginnend trainer was. Een lesplan heb ik daarom weer gemaakt. Dat deel ik hieronder maar eerst wat keuzes die ik had. Uitgangspunt was dat de leeractiviteiten op dezelfde dag werden uitgevoerd. Dit had ik ook met de deelnemers doorgesproken. Ik wist ook dat niet iedereen aan elke leeractiviteit kon deelnemen vanwege de Corona dynamiek.

De vragen die ik me stelde:

  • Hoeveel online synchrone sessies ga ik organiseren?
  • Hoe lang duren de sessies?
  • Kan ik offline activiteiten ontwerpen tussen de synchrone sessies door?
  • Welke leeractiviteiten (zowel online als offline) gebruik ik tijdens de synchrone sessies?
  • Hoe ga ik mijn gastdocent inzetten; welke tijd en welke activiteiten?
  • Welke tools buiten de webinartool (Zoom) en leeromgeving (Moodle) ga ik inzetten?
  • Hoe kan ik het contact intensief maken in een veilige leeromgeving?
  • Op welke manieren activeer ik deelnemers én zorg ik voor ontspanning?
  • Op welke manier kan ik de deelnemers verrassen?

 

Hoe ziet het ontwerp er nu uit?

Ik ben uitgekomen op onderstaande structuur. Onder het schema ligt ik het geheel toe. Schematisch ziet de dag er zo uit:

 

 

We hebben blauwe online synchrone activiteiten. Daarvoor loggen we tegelijkertijd in bij Zoom en hebben we diverse werkvormen die we gebruiken. Er zijn 3 online sessies van 1,5 uur met steeds een pauze en we sluiten de dag af met een sessie van 1 uur. Tijdens de online sessies gebruiken we vele werkvormen. Niet alleen een plenaire uitleg zoals in het klaslokaal maar we hebben ook breakout sessies waarbij we kleine groepjes maken. De gastdocent, Alfred Remmits, heb ik gevraagd om op een andere manier les te geven. Minder slides, minder tijd en meer activiteiten. Voor extra dynamiek heb ik twee extra gastsprekers gevonden (Jeroen Krouwels en Cherida Louz) die elk hun specifieke kennis en ervaring rondom performance support in de zorg delen met ons via korte bijdrages.

We hebben ook roze asynchrone activiteiten. Dit zijn 3 opdrachten van 30 minuten die deelnemers offline zelfstandig uitvoeren op hun eigen plek. De eerste 30 minutenopdracht doen ze voor de dag, opdracht 2 en 3 worden tijdens de dag uitgevoerd. De uitkomsten van de 30-minuten opdrachten worden tijdens de synchrone online sessies gebruikt.

Ik heb vooral extra leeractiviteiten bedacht en bestaande leeractiviteiten aangepast. Met de gastdocent heb ik goed doorgesproken op welke manier we zijn bijdrage konden aanpassen. Vooraf heeft hij zijn opdrachten, interacties en presentatie gedeeld die ik weer heb verwerkt.

Mijn lesplan was best gedetailleerd en week erg af van mijn gewone lesdag. Je kunt downloaden het Lesplan (PDF-bestand) of het Lesplan (Wordbestand).

 

Mijn reflectie

Het was een flinke uitdaging om dit goed te doen. Ik had de deelnemers ook voorbereid op de nieuwe opzet en ze iets meegegeven over het rendement, zie hiervoor de informatie die ik vooraf in de leeromgeving heb gedeeld.

Mijn belangrijkste bevindingen:

  • Leren én lesgeven is in zo’n synchrone sessie intensiever. Dit vraagt van iedereen veel maar geeft ook veel leerrendement. Het contact is persoonlijker (bij mij had wel iedereen de webcam aan).
  • Ook op afstand kunnen mensen heel actief en betrokken zijn. Met veel interactie, veel afwisseling, humor, een open houding ontstaat er een bijzondere en prettige dynamiek. Met energie!
  • Een sessieduur van 1,5 uur met 5 minuten pauze is heel prettig (mits dit met veel afwisseling is ontworpen).
  • Pauzes tussen de sessies van 1,5 – 2 uur zijn heel wenselijk en nodig.
  • De laatste sessie was een beetje teveel. We zijn na 45 minuten gestopt. Misschien helemaal schrappen?
  • Opdrachten van 30 minuten offline werkte heel goed. Dit zorgde dat we echt de verdieping in de groep konden vinden tijdens de online sessie.
  • Ik heb een beperkt aantal tools gebruikt (buiten Zoom en de leeromgeving enkel Mentimeter en Padlet) en dat was precies goed.
  • De breakout rooms (zie video hierover) waarbij je uiteen gaat in kleine groepjes werkte supergoed! We hadden een opdracht van 40 minuten en dit ging bijzonder goed.

 

Ontwerptips voor een succesvol blended ontwerp

Mijn toptips als je zelf een sessie gaat herontwerpen:

  • Gooi je gewone lesaanpak overboord en start opnieuw. Alsof je voor het eerst lesgeeft. Denk na over elk detail (en maak een lesplan!).
  • Zorg voor veel ruimte tussen online sessies. Breng rust in je ontwerp.
  • Ontwerp de leerervaring, niet de content. Laat de inhoud niet leidend zijn en laat niet alles aan bod komen. Zoals Ruth Colvin Clark al zei: “Content covered, is not content learned”.
  • Zoek naar interactie. Bedenk alternatieve didactische manieren die misschien niet in je klassikale training/les zitten. Kijk naar extra kansen bijvoorbeeld om een gastspreker uit te nodigen en laat deelnemers interviewvragen maken. Of zorg voor een duo-presentatie waarbij je het gesprek aangaat of laat deelnemers presenteren.
  • Combineer ook offline activiteiten met je online werkvormen. Niet alleen tussen de sessies, ook tijdens de sessies. Zo was een opdracht bij de start om een voorwerp uit huis erbij te pakken dat in deze Corona crisis een betekenis heeft en te laten zien voor de webcam. Dat gaf direct een andere dynamiek en contact.  Ook heeft een deelnemer spontaan de hele groep meegenomen in een Yoga oefening tijdens de start van sessie 2.
  • Bedank manieren om contact te maken en het bijzonder te maken. Hieronder zie je een envelop. Iedere deelnemer heeft deze ontvangen voor de lesdag. Deze mocht pas tijdens de sessie geopend worden. Daarin zat een persoonlijk kaartje en een reep chocolade. Ook het gebruik van camera en audio zorgt voor verbinding.
  • Zorg voor een veilige leeromgeving. Maak afspraken over opnames, over feedback, etc. Het helpt ook om in  subgroepen uiteen te gaan (in Zoom heet dit de breakout rooms). Daardoor ontstaat een heel ander gesprek. Zoek naar dit soort persoonlijke ervaringen.
  • Maak de deelnemers deelgenoot van jouw uitdaging. Dit is voor jou ook nieuw. Vraag deelnemers om je te helpen en van feedback te voorzien. Bouw extra momenten in waarin je om feedback vraagt. Je hebt een gezamenlijke verantwoordelijkheid om het zo goed mogelijk te doen.
  • Ben extra duidelijk tijdens de sessie wat je verwacht van de deelnemers. Als je een vraag stelt, hoe wordt die dan beantwoord? Via de chat? Met de microfoon? In een app?
  • Geniet en beweeg mee. Het is een nieuwe situatie die mij in ieder geval heel veel mooie momenten en ervaringen heeft gebracht. Flexibel zijn helpt en geniet dan van de nieuwe ervaringen die je als trainer opdoet!

Zorg voor iets verrassends!

 

 

Tagged with:
preload preload preload