okt 11

Maken van concrete producten geeft energie!

Afstandsleren, Bespreking e-Learning content, Didactische vorm, e-Learning, multimedia, Presentatie, Tools 2 Comments »

Zelf geloof ik heel erg in producerend leren. Hiermee bedoel ik dat je concrete producten maakt als resultaat van het leerproces. Als lerenden hard aan het werk zijn met een bepaald eindresultaat in gedachten dan komt er een heleboel energie vrij en is de betrokkenheid groot.

Als voorbeeld wil ik je laten zien wat learning professionals uit de GGZ hebben gemaakt tijdens een meerdaags leertraject dat ik mocht uitvoeren bij de GGZ Ecademy. De GGZ Ecademy is een coöperatieve vereniging van ggz- en onderwijsinstellingen, die gezamenlijk leerproducten ontwikkelt en beschikbaar stelt.  Zelf werk ik erg graag in de GGZ. Sinds een hele tijd ben ik wekelijks aan het werk bij Dichterbij waar ik de collega’s van het Leercentrum help om het systeem Studytube optimaal in te zetten en werken en leren te combineren aan de hand van de 5 Moments of Need methodiek. Als je wat meer van Dichterbij wil weten kun je o.a. deze infographic bekijken.

Opleiding Ontwerpen van blended leren op afstand

Bij de GGZ Ecademy verzorg ik voor learning professionals van de aangesloten GGZ-instellingen meerdaagse opleidingen over e-Learning ontwerpen. Vorig jaar heb ik een opleiding verzorgd ‘Ontwerpen van blended leren op afstand‘. Erg leuk om te doen. In elke opleiding die ik verzorg gaan deelnemers aan het werk met concrete opdrachten om het geleerde direct toe te passen in hun eigen praktijk. Bij andere opleidingen zijn dit soms artikelen, video’s, learning manifesto’s, multimedia instructies, etc. Erg leuk om de mooie en goede producten te zien en te delen.

Voor een deelnemer is het soms best moeilijk om het geleerde binnen een opleiding weer door te geven aan collega’s. En dat is wel nodig om binnen je eigen organisatie iets neer te zetten. Soms laat ik een naslagwerk maken met een Padlet muur waarop we dan tips en bronnen samenbrengen. Tijdens deze uitvoering kwam het idee opborrelen om een digitaal magazine te maken over online leren!

Magazine Online leren: Zo kan het ook!

Tijdens de laatste dag van de opleiding hadden we een gastles over het ontwerpen van een magazine. Dit viel zo goed in smaak dat we als groep hebben besloten dat we graag samen een magazine over online leren zouden maken. Samen bedacht de groep welke onderdelen er in het magazine pasten. Het ging over didactisch ontwerp, activeren van lerenden, bruikbare werkvormen, etc. en er waren veel verschillende formats zoals interviews, columns en korte artikelen. Doel was om collega’s in de GGZ te helpen met allerlei praktische tips en waardevolle inzichten en ervaringen.

Vanuit de GGZ Ecademy werden er professionals ingeschakeld die de redactie en vormgeving voor hun rekening namen. De deelnemers hadden helder voor ogen wat ze wilden maken en na de gezamenlijke start is er in groepjes na de opleiding samengewerkt. Toen het magazine klaar was hebben we het in een online sessie aan de buitenwereld gepresenteerd. Dit was een prachtige mijlpaal die feestelijk werd gevierd. In het colofon vind je wie er allemaal aan het magazine hebben gewerkt. Dank aan allen en in het bijzonder Karen Meijs van de GGZ Ecademy.

Je kunt het themanummer online doorbladeren. Wil je wat meer uitleg kun je op deze pagina starten.

Ook kun je het gehele nummer als PDF downloaden (of via deze link).

Als jij nog mooie ideeën hebt om tijdens je opleiding of training te laten maken dan hoor ik het graag!

 

Tagged with: •
nov 05

The Woz bij Learning 2015

Apple, Conferentie, Performance support, Tools 2 Comments »

Steve Wozniak met zijn metalen business card

Hoewel Elliott een goede interviewer is valt het niet mee om tussen Steve Wozniak te komen. De man die Apple heeft grootgemaakt samen met Steve Jobs heeft aan een halve vraag genoeg om los te gaan. Veel drijft Steve en hij lijkt uit heel veel dingen heel veel plezier te halen. Hij start al met zijn metalen visite kaartje. Dat leek hem wel handig om zo in het vliegtuig zijn vlees mee te kunnen snijden.

Steve Wozniak met kaartje van metaal

Steve Wozniak met kaartje van metaal

De gedrevenheid van Steve komt bij vele onderwerpen bovendrijven. Natuurlijk is er technologie. Hij duikt als een kind in elke nieuwe technologie om uit te testen. Voor Steve maakt technologie iets mogelijk voor mensen dat voorheen onmogelijk was. Technologie gaat voor hem over de wereld een beetje beter maken. Sommige technologieën zorgen ook voor emotie en gaan richting menselijke eigenschappen. Als voorbeeld noemt hij Siri. Het feit dat je in gewone mensentaal communiceert met je Apple Watch of iPhone is bijzonder omdat Siri geen links teruggeeft maar antwoorden. Op een manier die heel dicht bij onze natuurlijke manier van communiceren ligt.

Tafel vol apparatuur uit het verleden tot nu

Vervolgens bespreekt Elliott allerlei technieken en apparaten die op een lange tafel liggen. Van de typemachine t/m de Tesla en de Oculus Rift. Mooi om het commentaar te horen van Steve. Hij biecht op dat hij gek is op typen en dat hij tijdens zijn tijd op de universiteit voor andere studenten de hele nacht voor een paar centen pagina’s uittypte op zijn typemachine. Vervolgens vertelt Steve dat hij aan zijn linkerpols een digitale horloge heeft van 10 jaar oud met grote nummers en aan zijn rechterpols een Apple Watch (want is toch familie).

woz620

De technologie die echt het verschil kan maken is die technologie die zorgt voor emoties. De Oculus Rift is daar een mooi voorbeeld van. De Oculus Rift geeft je een unieke ervaring die je emoties aanspreekt.

Wat is nodig voor innovatie volgens The Woz

Door Kunst en Techniek te combineren kom je superproducten zoals die van Apple. Tenslotte vraagt iemand uit het publiek wat er nodig is voor innovatie. ‘The Woz’ begint verrassend genoeg niet bij professionals en cultuur maar hij start bij kinderen. Hij geeft aan dat de basis voor innovatieve bedrijven en organisaties ligt in het basisonderwijs. Op school moeten de kinderen niet steeds horen dat ze iets raars/afwijkends/abnormaals doen/denken/ervaren dat vervolgens ingeperkt moet worden. Het doel van onderwijs moet niet homogeniteit zijn. Als je kinderen teveel afremt en laat conformeren dan kun je dit later moeilijk herstellen. Hij zegt hierover: “We killed the entrepreneurial spirit!“. In innovatieve organisaties is de functie Chief Disruption Officer een mooie aanvulling op alle andere functies zoals CEO, CFO, etc.

Leren in dienst van je werk met performance support

Twee sessies lieten zien dat steeds meer leerinterventies direct verbonden zijn met het resultaat op de werkvloer. Het belangrijkste bij het learning design is de toepassing op de werkplek en het verschil dat je zo kunt maken.

molly620

Schermafdruk van EPSS voor ziekenhuis

Tijdens de lunch verzamelde de Nederlandse delegatie zich bij de sessie van Molly Petroff over performance support. Molly werkt bij een groot ziekenhuis, Saint Vincent Health Center (zie de site van haar afdeling) en deelde haar ervaring in haar ziekenhuis. Wat me opviel was dat performance support voor hen niet een van de vele leerinterventies was maar het uitgangspunt voor het aanpakken van een klantvraag. Als voorbeeld: Er kwam een nieuwe pomp om medicatie toe te dienen. Eerder was er opleiding van 40 uur over gebruik en onderhoud van zo’n systeem. Het bleek dat het effect op de werkvloer erg beperkt was. De interne opdrachtgever vroeg om weer 40 uur instructie. In plaats daarvan heeft ze een Job Task Analysis en een Critical Skills Analysis uitgevoerd (zie deze prima blogpost over uitvoeren CSA bij performance support) waaruit bleek dat de hoeveelheid belangrijke inhoud beperkt was. Ze heeft gekeken wat er anders was aan deze pomp. In plaats van de expert hebben ze aan beginnende zorgverleners gevraagd om mee te denken. In plaats van 40 uur training is er een oplossing uitgekomen waarin mensen deelnamen aan 4 korte workshops, een korte online zelfstudiemodule en taakondersteuning via een EPSS. Bij de workshops werd ook het EPSS ingezet. Er werden ook vragen opgeworpen die mensen moesten beantwoorden met behulp van EPSS. In het systeem stond behalve de werkinstructie ook korte simulaties.

Leren in dienst van je werk met scenario-based learning

fridaysPaul Rumsey van TGI Fridays, een grote restaurantketen, liet middels harde meetgegevens zien wat de waarde was van de inzet van scenario-based learning voor het verbeteren van de performance op de werkplek. Nu is de inzet van scenario-based learning geen nieuwe didactische werkvorm. Er zijn vele voorbeelden van, bijvoorbeeld deze over ‘sexual harassment’ en ook bij Stoas gebruikten we vaak dit model. Een goede manier om online de praktijkvaardigheden te oefenen, vooral op het gebied van softskills. Mijn grote heldin Ruth Colvin Clark heeft zelfs een heel goed boek geschreven over scenario-based e-Learning. De basics van scenario-based e-Learning vind je in dit artikel.

Voor mij was er een aantal opvallende zaken aan dit traject:

  • De casussen waren gebaseerd op feedback van klanten. Bij de restaurants is op elke rekening de mogelijkheid om feedback te geven en ook via mail en social media krijgen ze erg veel te horen.
  • De productie van de video in de casuïstiek was low budget. Eenvoudige camera’s en tools zoals Lectora en Vimeo.
  • De productie was agile. Eerst eenvoudig beginnen, dan in praktijk testen en vervolgens bijsturen (waarbij ze steeds meer budget en support uit de organisatie kregen).
  • De kennis om te ontwikkelen werd op een DIY learning manier geregeld: Lynda.com werd gebruikt om Adobe Premiere te leren.
  • De resultaten uit de traject kwamen niet vanuit evaluaties over het leertraject maar uit harde cijfers van de performance van elk restaurant.

De resultaten werden heel hard gemeten en gerelateerd aan het leertraject:

fridays620

Harde meetgegevens over effect leren op werkvloer

Het was echt een blended traject met de volgende onderdelen:

  • Introductie webinar
  • Online interactieve scenario’s
  • F2F workshops waarin discussie werd gevoerd en rollenspellen werden gespeeld
  • Opvolging met white papers, discussies en praktijkopdrachten, aangevuld met job-aids (zie hier voor andere voorbeelden en hier een job-aid om job-aids te maken).

Op deze sheet is zichtbaar dat er een ‘exciting business impact’ was:

Fridays_impact620

Afsluiten met games en gamification

kappDe generale afsluiting was met Karl Kapp, een bekend expert en auteur van boeken zoals ‘The Gamification of Learning and Instruction‘ en ‘Gadgets, Games, and Gizmos for Learning‘.

Paar zinvolle uitspraken van Karl over gamification (en gaming):

  • Onderscheid gamification in Structural gamification en Content gamification.
  • Werk niet met hoge of grote beloningen en prijzen. Hoe groter, hoe kleiner de focus op leren.
  • We moeten vooral intrinsiek motiveren, anders is het niet duurzaam. Altijd intrinsiek en extrinsiek combineren.
  • Kracht van games zit in fouten kunnen maken, bouw dit ook in in je gamification ontwerpen.
  • Kern van gamification is ENGAGEMENT.
  • Let op met de term, vaak wordt die als infantiel of niet business gerelateerd gezien.
  • Een kleine game werkt vaak beter dan een hele uitgebreide game.
  • VR biedt erg veel mooie mogelijkheden en de beleving maakt het verschil. De onderdompeling is compleet.
  • Het einddoel is leren. Het is belangrijk daarop de focus te houden!

Vandaag weer meer dan voldoende gehoord om mee verder te kunnen. Inspiratie, frustratie, betrokkenheid, focus. Op naar de laatste dag van Learning 2015.

Tagged with: • • • • •
dec 08

Lessen uit Finland

Basisonderwijs, Conferentie, innovatie, Presentatie 2 Comments »

Finland komt in internationale onderzoeken erg goed uit de bus als het gaat om het niveau en de resultaten van het onderwijs. Tijdens het Nationaal Hoger Onderwijs Congres op 26 en 27 november 2013 sprak Pasi Sahlberg het publiek toe middels een video over het Finse onderwijs. Aan mij de eer om een dag eerder uitgebreid Pasi Sahlberg via een webinar een paar vragen te stellen (dit verklaart ook de matige videokwaliteit).

_finnishPasi Sahlberg heeft wereldwijd expertise opgebouwd op het gebied van onderwijsvernieuwing, schoolverbetering, de opleiding van leraren en leiders en het adviseren van beleidmakers en overheden. Hij heeft zojuist een boek uitgebracht met de titel “Finnish Lessons: What Can the World Learn from Educational Change in Finland?“. Te verkijgen via o.a. Amazon.com.

Sahlberg introduceert in het eerste deel van de video het Finse systeem en geeft aan waarom de resultaten bereikt worden dankzij deze manier. Een prachtige term die hij gebruikt is ‘Collective autonomy’ voor docenten waarmee hij aangeeft dat er minder regeldruk van boven is in het Finse onderwijsbestel en dat de docenten autonoom zijn in hun (didactisch) handelen maar dit niet alleen doen en dat er heel veel wordt samengewerkt met collega’s. Op vele verschillende manieren wordt er kennis en ervaring gedeeld.

In het tweede deel stel ik Pasi drie vragen die hij uitgebreid beantwoordt:

  1. The task of the educational system is to educate today’s youth for a society and also for occupational groups, of which we only know the framework. Even 21st Century skills are at this moment only a difficult to define thought. In what way could teacher’s and schools of today anticipate on those ideas effectively?
  2. We educate teachers for the Europe of 1975. On many work fields students are far ahead of the teachers, which undermines the authority and the impact of the teachers. What is your idea of Teacher Training in 2015?
  3. People everywhere talk about the fact that schools and the educational system must be a structurally learning environment. We tell each other that all teachers practice what they preach: life long learning. That is often not true. How do we structurally change that for the better?

Ik wil Pasi bedanken voor het delen van deze waardevolle inzichten! Ben je erbij geweest of ken je zijn ideeën dan ben ik benieuwd naar je mening hierover, je reactie is van harte welkom!

Tagged with: • • • •
feb 21

Goede e-Learning begint op papier!

Didactische vorm, Tools 9 Comments »

In het supergoede boek ‘Presentation Zen’ stond de gouden tip om een presentatieprogramma als PowerPoint pas op te starten als je de hele presentatie al op papier had ontworpen. Deze gouden regel geldt ook voor een goed e-Learning ontwerp: start op papier!

Een ontwerp is meer dan knopjes klikken

De neiging is sterk om bij het ontwikkelen van e-Learning direct een tool op te starten. Een auteursomgeving als Lectora of Storyline als je een webbased training wil maken, een leeromgeving als aNewSpring of N@tschool of blogging software zoals WordPress.

De tools worden steeds gebruiksvriendelijker, krachtiger en verleiden om direct met ontwikkelen te beginnen. Dit levert vaak een verschrikkelijk resultaat op. Het ontwerp is nog steeds de basis van een goede e-Learning leerervaring. Nu hoeft er niet direct een ISD-model zoals ADDIE gebruikt te worden maar de tijd nemen om een krachtig ontwerp te maken dat meer rendement oplevert én kosten bespaart in latere fases is essentieel.

Start met papier

Om niet direct de software op te starten maar eerst goed na te denken over het ontwerp is het handig om eerst op papier elementen van het ontwerp uit te werken. Twee voorbeelden die volgens mij goed werken:

  1. Een ontwerp voor een cursus maken met de Moodle Cursus Ontwerp Model van Avetica.
  2. Een ontwerp maken voor een Coachingstraject in de SBO Opleiding Onderwijskundig e-Learning Ontwerper.

1. Ontwerpen met het Moodle Cursus Ontwerp Model

Avetica is een dienstverlener op het gebied van Moodle. Ze hebben een methodiek bestaande uit een set kaartjes uitgebracht onder Creative Commons licentie waarmee je op papier eerst een ontwerp maakt. Er zijn verschillende soorten kaartjes met verschillende kleuren. Hieronder is de indeling verbeeld.

_kleurenMoodle

De ontwerper gaat met nog een uitgebreide instructie met een interne klant in gesprek om zo de wensen en eisen helder te krijgen. De kaartjes worden uitgeknipt, ingevuld en worden gestructureerd. Op papier is het eenvoudig om het ontwerp aan te passen of om de volgorde te veranderen. Door de kleuren wordt het direct inzichtelijk als er een eenzijdig ontwerp is gemaakt.

Via ‘Pay with a Tweet’ is het materiaal te downloaden.

2. Ontwerp een leertraject ‘coaching’

Bij de Opleiding Onderwijskundig e-Learning Ontwerper van SBO ben ik al jaren hoofddocent. Tijdens de eerste dag is Jeroen Krouwels van PAT Learning Solutions een gewaardeerde gastdocent en hij neemt de deelnemers mee in een ontwerptraject. In groepjes gaan mensen aan de slag om met behulp van papieren materialen in een paar uur een ontwerp te maken voor een leertraject ‘coaching’. Met scharen, stiften, plakband maar vooral met de nodige energie en creativiteit werken de groepen zich door de opdracht heen. Geen afleidende vastlopers, geen focus op de kleur van een template, geen batterijen die op zijn. Er worden fantastische resultaten bereikt zonder dat we worden afgeleid. Jeroen doet dit soort sessies ook met klanten, daarvoor zijn de papieren hulpmiddelen ook ontwikkeld.

Een impressie van deze ambachtelijke ontwerpsessie:

 

Pak dus vaker pen, papier en scharen bij het ontwerpen van e-Learning en denk vrij zonder beeldscherm!

Tagged with: • • • •
jan 18

Terugblik Opleiding Onderwijskundig e-Learning Ontwerper

Bedrijf Leerbeleving, e-Learning 9 Comments »

Op 15 december vond de laatste contactdag plaats van de Opleiding Onderwijskundig e-Learning Ontwerper van SBO (zie ook mijn eerdere blogpost hierover). Deze opleiding heb ik ontworpen en samen met SBO georganiseerd. Als hoofddocent heb ik met veel plezier hard gewerkt samen met alle deelnemers en gastdocenten om er een mooie leerbeleving van te maken. In deze blogpost blik ik terug op de opleiding en geef ik verbeterpunten aan. Daarnaast laat ik de deelnemers aan het woord en deel ik een paar producten die als opdracht in de opleiding zijn gemaakt door de deelnemers.

Opzet van opleiding

In onderstaand schema wordt de structuur van de opleiding weergegeven. Er zijn 4 contactdagen geweest waarin 18 cursisten samenkwamen. Als hoofddocent nam ik steeds een halve dag voor mijn rekening, de gastdocenten verzorgden de andere helft van elke contactdag. Als gastdocenten had ik ingeschakeld: Hans de Zwart, Jeroen Krouwels, Fons van den Berg en Douwe Beckmann. Behalve de 2 contactdagen waren er ook 2 webinarsessies gepland van elk 1,5 uur. Tussen de sessies door waren de deelnemers druk bezig met praktijkopdrachten in de leeromgeving en op hun werkplek. De leeromgeving was een Moodle omgeving, voor de webinars gebruikten we Adobe Connect, als mindmapomgeving MindMeister en als video-omgeving gebruikten we Vimeo. Elke deelnemer kreeg voor de eerste contactdag de beschikking over een pocketcamera van Kodak. Op een van de vier dagen hebben we voor iedereen een MacBookPro gehuurd zodat we zelf o.a. eBooks konden maken.


Reacties van deelnemers

Ik heb gevraagd of de cursisten voor de camera wilde vertellen wat ze meenemen uit de opleiding, wat de opleiding hen gebracht had. Dat wilden ze gelukkig, zie de video!

 

Uitspraken van deelnemers

“De opleiding benadert e-learning niet vanuit de techniek maar vanuit onderwijskundig perspectief. Tijdens de opleiding doe je ervaring op met verschillende vormen van e-learning en het is daardoor heel inspirerend.”

“Ik heb een veel bredere blik op e-learning gekregen, en meteen ook veel dieper. Dit is op het didactische vlak, op het vlak van welke mogelijkheden er allemaal zijn, wat er allemaal bij komt kijken om te ontwerpen, welke tools er zijn…
Tevens heb ik heel veel inspiratie gekregen, en al een klein beetje ervaring door de verschillende opdrachten.”

“Het geeft een heel mooi overzicht over wat e-learning is, de mogelijkheden, de benodigde kennis en disciplines bij het ontwerpen, de didactische onderbouwing ed. Dit alles wordt zeer inspirerend, motiverend en activerend gebracht. Zeer zeker een aanrader!!”

“Dank je wel voor deze fijne leerbeleving!”

“Goede en beeldvormende opleiding die, naast individuele deskundigheidsbevordering op het gebied van “tools”, mij geholpen heeft in visievorming en daarmee een aanzet heeft gegeven in strategie- en beleidsbepaling t.b.v. de onderwijsorganisatie.
[Remco Lip, Albeda College]”

“De opleiding is zo divers als E-learning zelf: met leerbeleving als kern en afstemming en creativiteit als schil.”
[Anne-Petra Rozendal, UMC Utrecht]

Waarom zou ik deze opleiding aanbevelen? Omdat deze enorm inspirerend is met name door het enthousiasme, visie, kennis en ervaring van de hoofddocent. Ook het werken met gastdocenten zorgt ervoor dat het steeds boeiend blijft. Deze opleiding zet wat mij betreft de deuren naar de wereld van e-Learning nog verder open en inspireert je om verder op ontdekkingsreis te gaan. Daarnaast leer je ook veel wat je direct toe kunt passen in je eigen praktijk.
[Willem-Jan Aarts, SCA Hygiene Products]

Wat vond ik ervan en hoe kan ik de opleiding verbeteren?

Ik heb ontzettend genoten van de energie en de kwaliteit die uit de mooie groep cursisten kwam. De cursisten hadden allemaal al flinke ervaring op het gebied van e-Learning en dat zorgde ervoor dat er een mooie dynamiek ontstond. En zoals altijd geldt dat je als docent het meeste opsteekt van een opleiding. Het mooiste compliment vanuit de cursisten vond ik de activiteit die ze zelf hebben geïnitieerd: in maart komt de hele groep een hele dag bij elkaar om praktijkervaringen te delen. Ze zien de opleiding als startpunt. Ik heb mensen bij elkaar gebracht en er een zelflerende groep van gemaakt. En dat is super! Deze ervaring heeft me geïnspireerd en gemotiveerd om opleiden en coachen als kernactiviteit te gaan zien voor Leerbeleving. In 2012 zal ik niet alleen met Fontys (post hbo-opleiding e-Learning) maar ook met SBO en met andere e-Learning professionals opleidingen en trainingen rondom e-Learning gaan opzetten.

Het viel me op dat deelnemers ontzettend veel tijd hebben besteed aan de opdrachten. Dat bepaalt ook voor een groot deel het leerrendement. Creativiteit en ambachtelijk ontwerp gingen hand in hand. Ik was echt onder de indruk van de resultaten. Als verbeterpunt wil ik de volgende keer meer en uitgebreidere feedback geven op deze opdrachten. Dat is de link naar de praktijk. Tijdens de contactdagen wil ik ook meer gebruik maken van de opdrachten (ze de plek geven die ze verdienen) en wil ik het tempo iets omlaag brengen. Verder wil ik de camera’s zelf uittesten voordat de cursisten ze krijgen, er waren teveel technische problemen en dat veroorzaakt ruis. Ook bij de webinars ging er nog wel eens wat technisch mis. Binnen Moodle wil ik nu een betere vormgeving om de omgeving aantrekkelijker en gebruiksvriendelijker te maken. Het gebruik van de leeromgeving leverde voor teveel cursisten onduidelijkheid op.

Werkopdrachten: wat kwam eruit?

Tijdens de opleiding heb ik steeds aan de hand van verschillende soorten opdrachten het geleerde laten verwerken. Een aantal deelnemers is bereid om deze producten te delen. Let op: dit zijn geen eindproducten waar maanden aan gewerkt is, dit zijn producten die deelnemers individueel hebben gemaakt en die onder tijdsdruk gerealiseerd moesten worden, naast de dagelijkse drukke werkzaamheden.

Ontwerp een onboarding traject: cursisten ontwierpen een inwerkprogramma voor nieuwe medewerkers van hun eigen organisatie.

Maak een multimediale instructie: cursisten mochten zelf een juiste mediavorm kiezen om een eenvoudige dagelijkse handeling uit te leggen.

Maak een fotoverhaal met jouw visie op e-Learning: cursisten gingen hun eigen visie op e-Learning visualiseren in een fotoverhaal. Het is allemaal gepubliceerd op Vimeo (in videoformaat).

Foto’s

Tenslotte heb ik tijdens de opleiding foto’s gemaakt, die vind je hieronder:

Vervolg?

In 2012 wordt de opleiding nogmaals verzorgd en er zijn besprekingen met klanten om de opleiding Incompany (en aangepast aan de wensen van die organisatie) te verzorgen. Daarnaast heb ik geconcludeerd dat opleiden, trainen en coachen van professionals op het gebied van e-Learning mijn passie is en ook de kernactiviteit voor mij gaat worden in 2012. Bedankt cursisten, gastdocenten en Ank!

 

Tagged with: • •
sep 09

Leerstijlen & e-Learning

Brainbased Learning, e-Learning 11 Comments »

Leerstijlen zijn niet onomstreden. Toch worden ze binnen het onderwijs en in mindere mate binnen het bedrijfsleven en overheid veelvuldig gebruikt. Ook binnen e-Learning. Wie heeft er niet gehoord van lerenden die vooral auditief zijn ingesteld, een dromer zijn of met name kinesthetisch leren? Maar wat is nu de waarde en betekenis van Kolb, meervoudige intelligentie, whole brain thinking en vele andere modellen voor e-Learning?

Manier van inzetten leerstijlen

Wikipedia geeft als definitie:

Leerstijlen zijn redelijk eenvoudig in kaart te brengen. Bijna alle leerstijlentesten bestaan uit meerkeuzevragen waarna automatisch een bepaald profiel wordt gecreëerd. Een lerende wordt ingedeeld en gelabeld.  Vaak bestaat het profiel uit verschillende kenmerken en heb je sterke voorkeuren voor een bepaalde leerstijl of een combinatie van leerstijlen. Opvallend vaak worden de voorkeuren gevisualiseerd in een kwadrant.

Leerstijlen(tests) kunnen op meerdere manieren worden ingezet. Veel gebruikte manieren:

  • Om lerenden inzicht te geven in de eigen voorkeuren. De lerenden kan daar in het kader van leren leren gebruik van maken. Zo wordt het een soort meta studietool. Studietips zijn dan afgestemd op de manier waarop de lerende leert.
  • Om groepen lerenden in te delen en vervolgens gedifferentieerd les te geven. De gebruikte multimediavormen en didactische werkvormen zijn dan afgestemd op de voorkeuren en stijlen van dat specifieke groepje lerenden.
  • Om lesmateriaal gedifferentieerd aan te bieden aan een lerende met een bepaald profiel of stijl. Op die manier verloopt het leerproces effectiever en efficiënter.

Leerstijlen zijn in te delen in verschillende categorieën. Met Dr. Nadira Saab (van de Universiteit Leiden, zie profiel) heb ik jaren geleden een mooi project gedaan waarin leerstijlen een belangrijke rol speelden. Nadira verdeelde de leerstijlen onder in de volgende categorieën (met voorbeelden):

    • Zintuiglijke leerstijlpreferentie
      • DVC survey
    • Leerstijl gekoppeld aan motivatie
      • Apters’ MSP
    • Leerpreferenties
      • Kolb LSI (erg bekend en veelgebruikt)
      • Honey & Mumford LSQ (erg bekend en veelgebruikt)
      • Herrmann HBDI
      • Riding CSA
    • Leerstrategieën
      • Vermunt ILS

Onderzoek over leerstijlen

Er worden zeer veel verschillende leerstijlmodellen/testen aangeboden maar hoe kan een goede keuze worden gemaakt? Het blijkt dat er nogal wat ondeugelijke leerstijlentesten worden gebruikt. Leerstijlentesten die niet valide of betrouwbaar zijn of die bijvoorbeeld helemaal geen voorspellend vermogen hebben. Dan spendeer je dus tijd en geld in een meetinstrument terwijl je met de uitkomsten niets kunt, of zelfs een negatief effect krijgt.

Vanuit het ‘Learning and Skills Research Centre‘ hebben 4 wetenschappers (Frank Coffield, David Moseley, Elaine Hall & Kathryn Ecclestone) op kritische wijze literatuur omtrent leerstijlen onderzocht. Vervolgens worden 13 meest gebruikte modellen uitgebreid beschreven. Niet veel modellen komen ongeschonden uit de review en de implicaties van dit onderzoek reiken ver. Het onderzoeksrapport ‘Learning styles and pedagogy in post-16 learning, A systematic and critical review‘ (pdf, 182 pagina’s, 1,3 MB) is gratis te downloaden. Het bevat een hele eenduidige en heldere uitleg van de modellen en reikt criteria aan voor een vergelijk.

Als u onderstaande tabel even groot ‘opklikt’ kunt u zien dat de meeste testen maar matig scoren.

 

Leerstijlen voor de e-Learning ontwerper

Als e-Learning ontwerper kunnen we de leerstijlen goed gebruiken. Want ik heb (als e-Learning ontwerper) een blinde vlek en u waarschijnlijk ook. De afgelopen 15 jaar heb ik zelf als onderwijskundig e-Learning specialist veel e-Learning content gemaakt en ook heb ik veel ontwikkelteams binnen bedrijven en organisaties begeleid. Zelf en bij andere zie ik een groot probleem: je eigen voorkeuren en ervaringen worden vaste ingrediënten in het didactisch concept/content. Uw (en ook mijn) voorkeuren hoeven niet per se het beste leerrendement op te leveren. En ook kan het botsen met de voorkeuren van uw lerenden. En juist daarin kunnen leerstijlen een rol spelen.

U kunt leerstijlenmodellen inzetten zodat u tijdens het ontwerpen ook voldoende elementen integreert die buiten uw voorkeuren liggen. In de volgende alinea leg ik dit uit aan de hand van het Whole brain thinking model.

Voorbeeld whole brain thinking model

In 2007 heb ik een training gevolgd rondom Whole brain thinking model van Herrmann (de site van Herrmann). Zie hiervoor ook mijn Engelstalige blogpost. Ook naar dit model wordt in het bovengenoemde onderzoeksrapport nauwkeurig gekeken. De conclusie is:

Bij deze test wordt een uitgebreide set aan meerkeuzevragen afgenomen (overigens in het Nederlands) en krijg je daarna een zeer uitgebreid profiel. Het Whole Brain Thinking Model kent 4 kwadranten en je scoort vaak op meerdere kwadranten. Uit mijn test kwam het onderstaande beeld:

Bij elk van de kwadranten horen dan ook andere soorten denkactiviteiten en leeractiviteiten. Ik herken dat absoluut als ik naar mijn eigen profiel kijk, in de volgende afbeelding heb ik voorbeelden van didactische werkvormen/voorkeuren in de kwadranten geplaatst:

 

Als de varianten in e-Learning didactiek/werkvormen worden afgezet tegen de kwadranten dan ontstaat een staalkaart aan voorbeelden zoals in de volgende afbeelding:

 

 

We kregen bij de training erg veel materiaal mee om verdere inzichten te verkrijgen. Een heel praktisch hulpmiddel om beter te ontwerpen vond ik de set van kaartjes met daarop activiteiten uit de vier kwadranten. Ik scoor erg in het rode en gele kwadrant en daarom maken activiteiten in de 2 andere kwadranten niet vaak deel uit van mijn ontwerp. Als ik nu blauwe en groene kaartjes pak en daar wat activiteiten van inzet zorg ik voor een gevarieerder ontwerp. Een paar van de kaartjes vindt u in onderstaande afbeelding:

Conclusie

Hoewel veel leerstijlentesten bedroevend matig scoren in het onderzoek zijn ze toch erg bruikbaar. Misschien moet u wat voorzichtig zijn met het inzetten bij lerenden. Vooral als lerenden dan alleen maar didactische werkvormen en materialen krijgen aangeboden die aansluiten op enkel hun voorkeuren. Daarmee doet u lerenden tekort (want in mijn geval kan het geen kwaad om ook mijn niet-voorkeurs kwadranten te ontwikkelen) en maakt u door de gedifferentieerde aanpak het ontwerp- en ontwikkelproces wel erg complex en duur.

Voor u als e-Learning ontwerper is het erg handig om u bewust te zijn van uw blinde vlek en op die manier uzelf te prikkelen om een gevarieerdere aanpak te kiezen waarbij u een grotere groep lerenden aanspreekt. Dit komt het leren zeer ten goede en maakt het voor u ook veel leuker en uitdagender.

Erg benieuwd ben ik naar uw ervaringen of ideeën rondom het gebruik van leerstijlen! Hoe gebruikt u ze, of waarom gebruikt u ze niet?

Tagged with: • • •
jan 02

Hoe smaakt Moodle? Artikel in O&O

Didactische vorm, e-Learning, open source, techniek, Tools 9 Comments »

Opleiding & Ontwikkeling is het vakblad voor HRD-professionals. In het decembernummer is een artikel van mij geplaatst over Moodle. Dit is een introductieartikel en voor iedereen die overweegt om de open source leeromgeving Moodle in te zetten wellicht interessant om te lezen.

De titel is ‘Hoe smaakt Moodle?‘ en in het artikel wordt ingegaan op de vraag wat Moodle is en wat Moodle kan betekenen voor u en uw organisatie. Er worden praktische voorbeelden en een aantal implementatietips gegeven. Er wordt duidelijk besproken wat de kenmerken zijn van open source software en de didactische mogelijkheden komen aan bod.

Download het artikel ‘Hoe smaakt Moodle?’ (PDF, 283 KB), reacties zijn altijd welkom!

Update: Op Moodlefacts.nl is een blogpost over dit artikel verschenen.

Tagged with: • • • • •
feb 27

Spaced Learning (via Jay Cross)

Brainbased Learning, Didactische vorm, Tools 2 Comments »

Jay Cross, de koning van het informele leren (zie ook zijn blog) biedt sinds kort ‘leeractiviteiten’ aan die ik volg. Ik weet niet zo goed hoe ik het anders moet noemen. Het is geen cursus maar een verzameling vragen die je automatisch krijgt voorgeschoteld. Cross maakt in deze gratis cursus gebruik van de website SpacedEd. Een mooie manier van leren.

De site SpacedEd is gebaseerd op Spaced Education. Zelf zeggen ze hierover:

Spaced education is a novel method of online education developed and rigorously investigated by Dr. B. Price Kerfoot (Associate Professor, Harvard Medical School). It is based upon two core psychology research findings: the spacing effect and the testing effect. In more than 10 randomized trials completed to date, spaced education has been found to:

  • Improve knowledge acquisition,
  • Increase long-term knowledge retention (out to 2 years),
  • Change behavior,
  • Boost learners’ abilities to accurately self-assess their knowledge.

Wikipedia schrijft over Spaced Learning het volgende:

Spaced learning is a teaching method in which the educational content is repeated three times, with two 10-minute breaks during which physical activity is performed by the students.

Wel wat apart dat het net een andere uitleg is met andere wetenschappers maar het gaat om het principe van herhaling. En dat is een nogal stabiele factor in ons begrip over leren, daar kunnen we iets bij voorstellen.

Vragen en feedback

Jay Cross is nu gestart met een reeks vragen rondom informeel leren. Met een interval (die zelf gekozen kan worden) krijgt u een vraag per mail.

Na een klik in de mail komt u op de SpacedEd website en wordt de meerkeuzevraag (variant 1 goed of meerdere goed zijn mogelijk) beantwoord:

Er wordt direct feedback gegeven:

Vervolgens krijgt u inzicht in de antwoorden van andere lerenden die deze vraag hebben beantwoord en u krijgt de mogelijkheid om extra uitleg te krijgen, al dan niet op dezelfde pagina. Ook kunt u hier ervoor kiezen om deze vraag NIET meer voorgeschoteld te krijgen:

Na het beantwoorden van de vraag, of meerdere vragen, komt u in het overzichtsscherm waar u ook direct wat instellingen kunt veranderen:

Waarom interessant?

Zelf volg ik nu twee ‘cursussen’ en ik merk dat het me weinig tijd kost en toch aan het denken zet. Op een paar momenten ben ik echt het verdiepingsmateriaal gaan gebruiken. De inhoud van Jay Cross vind ik aardig maar ook een praktische cursus (over iPhone) blijkt me toch veel leerwinst op te leveren.

Het is een adaptieve manier van leren die snel en aardig werkt. De website werkt prettig, met voldoende instellingsmogelijkheden en niet alleen kunt u er vele gratis cursussen volgen maar de Spaced Learning methode kunt u met deze website ook eenvoudig zelf inzetten. Een cursus is snel gemaakt. Gewoon proberen dus!

Tagged with: • •
sep 25

Podcasten op Picnic Young

Apple, Conferentie, multimedia, Presentatie No Comments »

Met een groep van zo’n 15 jongeren een podcast maken in 1,5 uur tijd, kan dit? Ja, dat kan. Zelfs als ze nog niet eerder van een podcast hebben gehoord. pnyVandaag verzorgde ik samen met een andere ADE’er (= Apple Distinguished Educator) twee workshops aan kinderen in de leeftijd van 12 tot 18. Het evenement Picnic was er in 2 uitvoeringen en was gericht op nieuwe media, innovatie en creativiteit. Ik was op Picnic Young.

“Ik wil er nog wel graag 1 maken”

De locatie was prachtig maar niet optimaal voor zo’n workshop. De Westergasfabriek bestaat uit enorme hallen waar het niet eenvoudig is om je verstaanbaar te maken en waarbij afleiding op de loer ligt. De volgende dingen vielen me op bij de workshops:

  • kinderen hebben bijna geen technische uitleg nodig als ze met de Mac werken;
  • sommige kinderen waren erg bang om iets te maken wat een onvoldoende kwaliteit had. Een paar leerlingen bleven maar audio-fragmenten weggooien en hadden 5 minuten voor het einde nog niets;
  • kinderen bleven langer met een droge verkenning bezig. Zelfs als ze al mochten beginnen op de laptops kozen sommige groepjes ervoor om nog verder te gaan met het storyboard;
  • de kinderen waren ongelofelijk beleefd. Spraken je de hele tijd aan met mijnheer en bijna alle kinderen bedankten me gemeend;
  • de bijbehorende docenten lieten zich alleen zien als er expliciet naar hen gevraagd werd;
  • de bijbehorende docenten zeiden niet eens iets als ze met de groep een half uur te laat kwamen.

Maar het meest werd ik geraakt door het enthousiasme. Kinderen vinden het leuk om zelf een radiouitzending te maken. Net als wij vroeger op een cassettebandje vonden ze dit ook spannend en leuk. Ik heb kinderen enthousiast horen vertellen tegen hun docent dat ze dat ook op school wilden doen. Ze waren echt trots op wat ze gedaan hadden en de producten waren aangevuld met foto’s, geluiden en muziekjes. Een groep zei toen ik aangaf dat we bijna zouden stoppen: “Maar we willen er nog wel een maken!”.

Zelf maken, actief ermee bezig zijn. Samen een nieuwe werkelijkheid creëren werkt stimulerend. Het maken van een podcast is een goede methode die ook binnen bedrijven en scholen breder zou kunnen worden toegepast.

pny2

Wat is creativiteit?

Minister Plasterk kwam ook nog even langs en hield een kort praatje over creativiteit. En natuurlijk kwam het door hem geliefde Apple weer even voorbij.

Update: het filmpje van de man die van Eiffeltoren springt (referentie van Plasterk), vind je hier.

Tagged with: • •
feb 28

e-Learning voor senioren

e-Learning 2 Comments »

Bijna 10 jaar verzorg ik als vrijwilliger didactische trainingen voor SeniorWeb. Bij SeniorWeb geven (2300!) vrijwilligers swcomputerlessen aan senioren. Jaarlijks leren zij meer dan 55.000 vijftigplussers omgaan met de computer en internet. Dit gebeurt op 350 locaties verspreid over het hele land.

Hoewel de vrijwilligers een rijke levenservaring hebben zijn er veel die nog een beperkte didactische kennis en ervaring hebben. Het was altijd een feest om de train-the-trainer sessie te verzorgen.

Leren door te doen

Uit dit leuke project ontstond op een gegeven moment ook een boek over didactiek dat door Jan Diepenbroek en mij geschreven is. Probleem blijft dat je met didactische vaardigheden echt moet oefenen en moet vertalen naar je eigen lespraktijk. Een boek lezen is dan niet voldoende. In de training lieten we mensen echt aan de slag gaan. Vaak werden voorbeeldlessen op video gezet en middels allerlei praktijkopdrachten werd de theorie omgezet in praktische vaardigheden.

Bereik was het probleem

Met meer dan 2000 vrijwilligers hebben we echter een logistiek probleem. We kunnen niet met 2 mensen zo’n grote groep bereiken. Er zijn een paar trajecten geweest waarbij we een ’train-the-trainer-trainer-training’ verzorgde. 😉 Het was de bedoeling dat deze mensen in tweetallen zelf de didactische trainingen gingen verzorgen. Van het sneeuwbaleffect waarop we hadden gehoopt was echter geen sprake.

We hebben nu een alternatief: we gaan ook een online training geven.

Opzet online didactische training

We gaan over een paar weken starten met de training waarbij een start- en slotbijeenkomst wordt gecombineerd met 6 online blokken. In elk blok hebben we verschillende fases en activiteiten. Deze online leeractiviteiten vinden voornamelijk plaats in een Moodle omgeving. Daarnaast gebruiken we webcams, Creative Vado camera’s (voor opnemen proeflessen), MindMeister (online mindmaps) en DimDim (virtuele klas).

Ook in deze opzet gaan we dicht tegen de praktijk aanzitten en creëren we een veilige en inspirerende leeromgeving waarbij mensen met en van elkaar leren. Ik ben erg benieuwd of er nog erg specifieke zaken naar voren komen wat betreft e-Learning voor deze groep.

Mocht je nog ideeën hebben over leuke online activiteiten of bronnen over didactiek dan hou ik me van harte aanbevolen!

schema

Tagged with: • • •
Previous Entries
preload preload preload