Op 1 april vindt het seminar UGame ULearn plaats. Het thema van dit jaarlijkse event gericht op onderwijs en bibliotheken is ‘User Experience‘. Een 
belangrijk thema. Misschien wordt User Experience wel steeds belangrijker! Zelf zit ik deze keer in een panel om te praten over ebooks/ereaders en wat deze (kunnen) betekenen voor de bibliotheek en het onderwijs. Wat vind ik hier eigenlijk van? Gaat de eReader uitsterven. Net als de CD-i?
User experience!
In presentaties laat ik aan de hand van 2 voorbeelden zien dat de verwachting van gebruikers snel verandert t.a.v. ICT. Gebruikers (lerenden zijn dit ook) stellen steeds meer eisen aan de gebruikerservaring. De twee voorbeelden:
- Mijn 3-jarig zoontje gebruikt ongeveer een jaar mijn iPod Touch en iPhone. Voordat ‘ie 2 jaar oud was, bladerde hij al door foto’s. Zie eerdere blogpost. Hij probeert nu ook door over het scherm van mijn MacBook te wrijven naar een volgende pagina of foto te gaan. Hij verwacht hetzelfde gemak als bij het touchscreen van de iPhone. De laptop valt tegen.
- Bij SeniorWeb merkte een cursist (60+ jaar) op dat hij de WYSIWYG editor van de leeromgeving Moodle wel wat vond tegenvallen. De editor van WordPress vond hij veel eenvoudiger en gebruiksvriendelijker. Daar kon je gemakkelijker en met minder klikken een afbeelding invoegen.
In beide voorbeelden verwacht de gebruiker een bepaalde ‘user experience’ en is teleurgesteld als dit niet uitkomt. Op zich hoeft er met het product niet veel mis te zijn maar als het elders gemakkelijker, sneller, mooier of aantrekkelijker kan dan valt huidige ervaring tegen.
eReader verliest in vergelijking
Daar zie ik een probleem met de eReaders. Hoe technisch goed het scherm en de e-ink ook is, het apparaat moet opboksen tegen twee concurrenten die als referentiepunt dienen:
- boek;
- computerscherm.
Boek vs eReader. Ja, het scherm van de eReader is net zo rustig voor je ogen als papier maar nee, het bladeren gaat langzaam. Bediening is niet altijd even handig. Aantekeningen kunnen bij sommige readers gemaakt worden maar ook dat gaat handiger op papier. eBooks kun je moeilijker uitlenen en zijn weinig compatible met elkaar. Sterke punt van eBooks is het gewicht. En doorzoekbaarheid (voor zakelijke literatuur of studieboeken kan dit relevant zijn). Winnaar is hier voor mij het papieren boek. En dan hebben we het niet eens over het gevoel en de geur gehad 😉
Computerscherm vs eReader. De eReader wint duidelijk op scherpte en leesgemak. Maar waar is de kleur, waar is de interactie, waar is de beweging, waar is de audio? We hebben een bepaalde verwachting en de eReader wint het maar op 1 ding: leesbaarheid van tekst. Computerscherm wint hier.
eReader relevant voor het onderwijs?
Ik kan me voorstellen dat in het wetenschappelijk en het hoger onderwijs de eReader heel bruikbaar kan zijn. De meeste wetenschappelijke publicaties zijn vooral toegespitst op tekst en eenvoudige grafische zaken. Het kunnen doorzoeken kan hier belangrijk zijn. Als er dus ook veel wetenschappelijke literatuur beschikbaar is dan kan dit een belangrijke markt zijn.
Voor het basisonderwijs lijkt me de eReader totaal oninteressant. Hier worden folio uitgaves al moeilijk verkocht als het geen full-colour betreft dus de grijze tinten van eBooks voldoen niet. Ook het formaat en de prijs zitten succes in de weg. Kinderen nemen de boeken zelden mee naar huis dus het argument van het gewicht van boeken valt ook weg. De huidige versies van eReaders zijn imho kansloos in het primair onderwijs.
Zet de eReader maar naast de CD-i!
De eReader in de huidige vorm verdwijnt en wordt alleen maar door early adopters en uitgevers gebruikt. De wereld van de eReaders zal veranderen als de interactiviteit, multimediamogelijkheden, de formaatverschillen en de prijs worden aangepast. Ik zet meer in op apparaten zoals de iPad. Het klopt dat de leesbaarheid slechter is (geen e-ink technologie) maar voor de rest doet zo’n ding veel goed. Eigenlijk is het een betaalbare computer waar je ook nog mee kunt lezen en die direct aanstaat. Deze week toevallig een bericht dat Sanoma Uitgevers hun tijdschriften niet op eReader formaat maar op de iPad gaat uitbrengen. Dit bevestigt mijn beeld dat een apparaat als de iPad veel meer potentie heeft. Gebruiksvriendelijkheid, connectiviteit, multimedia, functionaliteit en aantrekkelijkheid komen samen tegen een betaalbaar tarief. En snel zal er een harde concurrentiestrijd losbarsten tussen aanbieders die ons lezers en uitgevers gelukkig maakt.
We willen een apparaat dat voldoet aan onze hoge eisen en wensen. Voor minder leggen we dat papieren boek en het computerscherm niet terzijde.
CD-i; maak maar plaats op de plank voor de huidige generatie eReaders!
Noot: via @ranver kreeg ik de link naar een video van Wired Magazine die laten zien hoe zij de iPad zien bij hun media magazine (vroegere papieren blad dat nu ook op andere manieren te gebruiken is).
Interessante overwegingen, Marcel. Ik denk en hoop dat e-readers zich zullen ontwikkelen in een richting die de huidige generatie onherkenbaar maakt. Ik denk wel dat het gesjouw en het kunnen zoeken voor veel mensen nu al voldoende reden is om te kiezen voor e-books. Het onhandiger bladeren nemen ze op de koop toe. Tis ook een kwestie van wennen. We bladeren al ons leven lang door een papieren boek, en maar kort (of -zoals ik- nog niet) door een e-boek. De grootste tekortkoming van een e-reader vind ik het gebrek aan standaarden. Als ik een Kindle DX heb, wil ik ook een boek van Bol.com kunnen lezen. Als ik me niet herinner was dat ook het grote probleem van de CD-i (naast de kosten).
Ik ben ook heel benieuwd naar de iPad. Voor mij staat wel voorop dat ik op het strand wil kunnen lezen, en voldoende aanbod (ook Nederlandstalig) wil hebben.
Met de geur en het gevoel van papier heb ik helemaal niets (moet ik thuis niet vertellen).
Hoi Wilfred,
Dank voor je reactie! Het gewicht en het kunnen zoeken kan idd wel een meerwaarde zijn. Zie je daar vooral voor de literatuur een voordeel of voor studiemateriaal? Op vakantie vind ik het niet erg om een flinke tas boeken mee te nemen (zowel literatuur als studieboeken) en als ik echt ga trekken bv dan neem ik ook geen apparatuur mee (dus ook geen eReader).
En het niet uitwisselbaar zijn lijkt me vanuit consumentenperspectief ook lastig idd. Hoewel dat niet altijd succes in de weg zit, zoals we kunnen zien aan het gebruik van platformspecifieke apps op de iPhones en andere smartphones.
Waar ik niet op ben ingegaan zijn de kosten. Voor de CD-i was dat toendertijd een groot probleem, evenals de positionering in de markt. Beide problemen doen zich imho ook voor bij eReaders. De apparaten zijn relatief duur en eBooks zijn soms nog duurder dan de papieren versies. Ook de positionering vind ik niet helder. Ik weet niet of het voor mij als literatuurliefhebber interessant is of juist op kantoor.
En die geur en gevoel worden in toekomstige versies van de eReaders vast toegevoegd 😉
Hartelijke groeten, Marcel
Hmm…moet je een e-reader niet gewoon beoordelen op wat hij is? Een heel handige, lichte manier om altijd veel te lezen bij je te hebben? De ipad is waarschijnlijk de toekomst maar zolang ik op vakantie wil lezen in het zand, neem ik zo’n duur apparaat niet mee en doet de e-reader alles wat ik van hem verwacht.
Ik denk dat een MP3-speler een vergelijkbaar voorbeeld is.
MP3-spelers blijven ook terwijl de meeste telefoons dezelfde functionaliteit hebben en nog veel meer maar dan wel duurder zijn en ook mogelijkheden bieden waar je helemaal geen behoefte aan hebt als je muziek wilt luisteren.
Ik vind het wel belangrijk dat je met een e-reader ook de krant kunt lezen anders heb je nog verschillende apparaten maar dat kan nu via wifi dus volgens mij is die e-reader een blijvertje itt de CD-i.
Hoi Sigrid,
Bedankt voor je opmerkingen! Je hebt gelijk dat je een eReader moet beoordelen wat ie nu is. Maar op het strand vind ik de eReader toch niet erg goedkoop, hoewel stukken goedkoper dan de iPad of andere tablets.
Je vergelijking met een MP3 speler is een goede. Maar je ziet dat de succesvolle MP3-spelers uitblinken in goede bedieningsmogelijkheden (ik noem geen producten). Dat aspect moet beter bij de eReaders.
En ik ben het met je eens dat het een blijvertje is. Maar niet in deze vorm. Kleuren, interactiviteit, bedieningsgemak, (oprolbaarheid?) moeten dan in orde zijn. iPad achtige functionaliteiten maar dan met e-ink technologie zodat de leesbaarheid goed is. Bij mijn XO-laptop (groene 100$ laptop) kun je het scherm zo instellen dat ie ook naar de e-ink stand gaat. Dan kun je het scherm dus ook in de zon lezen.
Spannende ontwikkelingen!
Hartelijke groeten, Marcel
Ik ben sinds een paar maanden ook in het bezit van een e-reader (sony, touchscreen). En eerlijk gezegd valt het me wat tegen. Een van de redenen om hem aan te schaffen was het feit dat ik regelmatig een vergadering in ging met een pak papier ten behoeve van alle agendapunten. Na de vergadering werd de oud-papierbak dan een stuk voller. Dat vond ik onzinnig, en de e-reader leek me een uitkomst. Voor vergaderingen is het inderdaad handig. Maar sommige stukken met plaatjes zijn niet te vergroten en daardoor onleesbaar. Maar tijdens het werk (ik dacht dan hoef ik minder te printen) valt het me tegen. Het ‘nieuwe’ werken vraagt zo’n andere houding, regelmatig als ik zit te lezen, wil ik even wat checken op internet over de inhoud, of iets delen met anderen. Die mogelijkheden ontbreken. Het is inderdaad nog erg 1-richting verkeer, en dus sluit het niet aan bij mijn werkhouding. Leesbaarheid is ook matig door het touchscreen. Als ik het vergelijk met de ipod-touch die we hebben; daar werk ik veel meer mee. Wat een gebruiksgemak en mogelijkheden!
Dan nog een nadeel; als ik er een leuk boek op lees, en ik wil dat boek een ander laten lezen, moet ik mijn hele e-reader mee-lenen, en zit ik zonder. Niet echt praktisch. Vreemd ook dat e-books nog steeds zo duur zijn (wie strijkt die winst op?).
Kortom: het valt me tegen. En dat zit hem met name in het gebrek aan mogelijkheden en de kleurloosheid. Dat past niet meer bij wat we tegenwoordig allemaal kunnen (en dus willen :)). Het wachten is dus idd op de ipad (alleen dan nog wat doen aan die prijs…).
Hoi Christine,
Dank je wel voor het delen van je ervaringen. Mooie illustratie van de problemen die ik signaleerde. Voor mij was overigens nieuw dat de leesbaarheid weer minder wordt bij het touchscreen (weer wat geleerd!).
Uit je verhaal blijkt heel goed dat we de verwachtingen snel bijstellen. Iets wat een paar jaar geleden niet werd verwacht speelt nu wel. Een gebruiker wil veel met een hoge kwaliteit en dan ook betaalbaar.
Kijken wat de iPad gaat doen met onze verwachtingen (ook ten aanzien van de prijs)! 😉
Hartelijke groeten, Marcel
Ik lees en hoor veelbelovende zaken m.b.t. de Ipad. Maar waar blijft nieuws over de Wepad, gebaseerd op Android? Volgens een langskomend twitterbericht zou die en goedkoper zijn en ook nog eens meer mogelijkheden hebben!
Hoi Wim,
Wat mij betreft komt dat nieuws niet vlug genoeg. Het gaat voor mijn gevoel ook niet tussen iPad en eReader maar tussen tablets en eReaders. Laten we hopen dat Apple net zo’n rol speelt als bij de smartphones en MP3 spelers.
Laat de concurrenten van de iPad maar meedingen naar ons, klanten!
Hartelijke groeten, Marcel
Mijn gedachte bij de i-pad was ook dat deze meer in de richting komt als het gaat om aantrekkelijkheid, gebruiksvriendelijkheid en integratie e.d. Maar het wachten is denk ik op een soort van ipad met een schakelfunctie oid zodat je ook kunt lezen maar ook je apps/internet etc paraat hebt. (en het liefste zou ik er ook nog op willen photoshoppen, maar dat is misschien nog iets te geavanceerd, meer iets voor een creative edition oid ;-))
Voor het onderwijs (en edu- uitgevers) zou een ipad-achtige versie aantrekkelijker zijn dan enkel een e-reader, gezien boek en web nu ook naar elkaar toe worden getrokken.
Hoi Agnes,
Dank voor je reactie! Voor uitgevers is een iPad veel aantrekkelijker denk ik omdat content imho veel meer is dan statische inhoud maar veel meer over leeractiviteiten gaat. Daar leent de eReader zich niet voor.
Wat betreft het schakelen: dat zou idd het mooiste zijn. Bij mijn XO (100$) laptop is dat eigenlijk al het geval. Ik schakel van kleurenmodus om naar wat ze daar als volgt omschrijven:
“The XO’s display functions in a full-color mode similar to other laptop displays, and in an ultra-low-power, ultra-high-resolution, black-and-white mode that’s readable in direct sunlight, for children in developing countries who attend school outdoors.”
Zie http://laptop.org/en/laptop/hardware/index.shtml
Niet goed genoeg maar als keuze wel interessant!
Hartelijke groeten, Marcel
Hoi Marcel,
Leuk dat je ook bij Ugame-Ulearn bent. Weer een extra reden om naar het e-reader debat te komen.
Ik denk persoonlijk dat de huidige e-reader een tussenvorm is. In de toekomst zullen e-inkt en LCD technologie steeds meer naar elkaar toegroeien en een nieuwe generatie apparaten mogelijk maken waarin veel van de voordelen van de huidige e-ink e-readers, Ipads, laptops, mp3-spelers, telefoons e.d. in samengevoegd zijn.
Niet helemaal te vergelijken met een CDi-speler. Ik denk dat de huidige e-reader te vergelijken is met de allereerste Ipod’s / mp3-spelers. Deze worden niet meer verkocht, er zijn nog wel mensen die ze gebruiken, maar veel liggen (volgens mij) al te verstoffen op zolder.
Vergelijkingen met oude fysieke informatiedragers zijn eigenlijk niet te maken. Een CDi speler was afhankelijk van één fysieke gesloten informatiedrager die schaars en lastig te distribueren was. Heden ten dagen is de informatiedrager het internet waarop ieder bestand op een makkelijke manier gemaakt en gedistribueerd worden. Ieder bestand kan ook nog eens door mensen omgezet worden van het ene bestand naar het andere bestand (van ePub naar Mobi b.v.) en vervolgens weer via hetzelfde internet verspreid worden.
Hoi Jeroen,
Leuk om je weer hier te treffen en wellicht dus ook bij het eReader debat!
Volgens mij klopt je idee dat de huidige vormen naar elkaar toe gaan groeien. We zullen straks het onderscheid niet eens meer herinneren tussen ereaders en andere devices.
En de vergelijking met CDi gaat inderdaad wel wat mank. Hoewel ik denk dat de overeenkomst zit in de transfer van functionaliteit van oude apparaat (CDi en eReader) naar nieuwe vorm (Internet, ….?…). Dus de kenmerken van het interactieve, multimediale van de CDi is later wel teruggekomen op andere manieren maar niet meer in de vorm van een CDi.
Ik kijk ernaar uit om je te spreken tijdens het debat!
Hartelijke groeten, Marcel
dag Marcel
Ik overweeg een ereader te kopen, waarschijnlijk de Samsung-Selexys. Ik weet dat dat niet de mogelijkheden heeft van de iPad. Dat is niet erg: ik wil eigenlijk een apparaat dat weinig kan, dat me niet afleidt, waar ik niet geneigd ben om maar weer mijn feeds te gaan lezen, mail te checken etc.
Alleen een heleboel boeken bij je op een apparaat waar je alleen maar op kan lezen. Dus een tussencategorie tussen boek en iPad, zeg maar.
Dus ik denk ook dat voor het onderwijs een ereader niet zo’n geweldig apparaat is. Daarvoor heeft de iPad veel meer in huis en de uitgevers gaan daar ook op inspelen.
Hallo Jeroen,
Dank je wel voor je reactie! Met de beweegredenen die je noemt lijkt me een eReader een meer dan uitstekend apparaat. Er is zeker iets voor te zeggen om een lean en mean apparaat te kiezen die niet meer doet dan dat je nodig hebt.
Ik zie dat uitgevers nu de eReader niet echt actief oppikken terwijl er veel interesse is voor de iPad (achtige apparaten). Als we dadelijk veel toepassingen zien, o.a. vanuit uitgeverijen, kunnen we de waarde echt goed beoordelen.
Ook ben ik benieuwd naar jouw ervaringen met de eReader. Laat het ons weten en misschien kom je wel op andere didactische toepassingen.
Hartelijke groeten, Marcel
Ha Marcel,
Voor het basisonderwijs, waar elk jaar veel geld wordt uitgegeven aan werkboekjes voor diverse vakken, zou een eReader waarop die werkboekjes beschikbaar zijn veel geld kunnen besparen. Mits er ook invulbare velden opgenomen worden waar de leerling zijn antwoorden kan noteren. Met de Adobe software lukt dat in ieder geval.
Als dan ook nog een automatische nakijkfunctie wordt opgenomen en de leerling meteen feedback krijgt over zijn gegeven antwoord, zie ik daar wel een markt voor.
Natuurlijk biedt de Ipad meer mogelijkheden, maar het prijsverschil tussen een eReader (met de beoogde functionaliteit) en de Ipad is nog erg groot.
mvg
Wim
Hoi Wim,
Interessante optie die je aanstipt. Waar ik wel over twijfel bij de inzet van de huidige eReaders is het volgende:
Als je kijkt naar de papieren uitgaves dan zie je dat zelfs bij werkboekjes steeds meer gebruik wordt gemaakt van kleur. Als er twee varianten zijn is de keuze voor kleur snel gemaakt.
Zou dit ook voor de digitale werkboekjes gelden? Zou je ze dus ook echt aanschaffen als ze alleen in zwart-wit beschikbaar zijn. Overigens zullen ze vanuit de uitgeverij niet gratis worden want de werkboekjes zijn nu juist interessant vanwege de terugkerende inkomsten.
Wat zou een interessante prijs zijn voor de digitale versie? De helft? Minder, meer?
Ik ben erg benieuwd! hartelijke groeten, Marcel
De e-reader is zeker niet de CD-i van nu, eerder de eerste generatie MP3-speler. De MP3 speler is met behulp van Napster groot geworden. Iedereen wilde “gratis” muziek luisteren en niet meer slepen met losse CD’s. Nu zie je dat de MP3 markt met behulp van itunes volwassen begint te worden.
Nu zie je eigenlijk hetzelfde gebeuren met de e-reader. We staan denk ik aan de vooravond van eenzelfde revolutie. Zodra de illigale kanalen echt groot gaan worden, zal de e-reader mee gaan groeien. Wie wil nu niet “gratis” de nieuwste boeken in het bezit hebben, zonder te slepen met een boekenkast.
Er zullen altijd romantici blijven die net als de stugge albumkopers (vanwege het mooie boekje) bij de paperbacks blijven, maar ik denk dat de markt van de e-reader gaat exploderen.
Hoi Sander,
Interessante insteek die je hebt. Je stelling dat iets pas groot wordt op het moment dat het illegale circuit er mee aan de haal gaat is prikkelend. Ik vraag me af of dit altijd opgaat. De iPhone en iPad zijn twee voorbeelden waar illegale content maar moeilijk op te gebruiken is voor de gemiddelde gebruiker. Ik denk dus dat je stelling wel vaak opgaat maar geen voorwaarde is.
Ik hoop dat mensen bereid zijn om voor digitale producten (boeken, muziek, applicaties, services) gewoon een eerlijke prijs te betalen.
Bedankt voor je reactie, je zet me aan het denken!
Hartelijke groeten, Marcel
natuurlijk gaat dit niet altijd op, maar met dit soort dingen vermoedelijk wel.
goederen zoals muziek, video, boeken: zodra het gratis kan, wil men het ook gratis.
mp3 > groei van mp3-spelers
avi,mkv > groei van losstaande media-spelers
pdf,ebook > ik denk dat e-reader ook vooral daardoor kan groeien.
daarnaast vind ik het absoluut krom dat je het vergelijkt met CD-I.
CD-I was een ongelooflijk push-product van philips.
e-reader is dat niet, eerder een gevolg dat men meer en meer digitaal aan het worden is.
Daarnaast bestaat de e-reader volgens mij vooral vanwege de ongelooflijk lange gebruiksduur. Een keer laden en je kan 5000 pagina’s omslaan.
Kijk je naar een iPad-achtige toestanden, zijn dat blitse full colordingen die behoorlijk wat energieslurpen. Als je geen stopcontact in de buurt heb en je wilt eens ff lekker lezen (zonder kilo’s mee te sjouwen) tijdens een reis heb je er niet veel aan, baal je als een stekker 🙂
Ha Sander,
Nogmaals denk ik dat als het gratis kan, een deel van de mensen het gratis wil. iTunes Store is een goed voorbeeld waaruit blijkt dat mensen wel degelijk willen betalen voor content die eenvoudig tegen een eerlijke prijs te verkrijgen is. Alle content die in iTunes wordt verkocht is ook gratis ergens te downloaden. Vanuit Harvard is er (in 2007) al een mooi onderzoek gedaan waarin iTunes en p2p netwerken worden vergeleken. Zie http://hbswk.hbs.edu/item/5594.html
Ik denk dat je gelijk hebt met je stelling dat ik beter Discman ofzo had kunnen gebruiken i.p.v. CD-i. Zo diep had ik er niet over nagedacht. Voor mij was het gegeven dat de CD-i verdwenen is voldoende om dit te noemen.
Zuinigheid van eReaders qua stroom is zeker een belangrijk onderscheid, dank voor het noemen! Hoewel papier nog steeds beter scoort 😉
Hartelijke groeten, Marcel
Ik zie weinig toegevoegde waarde voor de E-reader. De werking is niet intuitief, de interface niet mooi. Het oproepen van een volgende pagina, waarbij het hele scherm ververst moet worden, is niet meer van deze tijd. Zeker niet als je een vergelijking met bijvoorbeeld de Ipad maakt.
Als de e-reader lijkt op de eerste mp3-spelers, dan is het een doodlopende weg. Want de mp3-speler is tegenwoordig steeds vaker geintegreerd in een ander aparaat, zoals een telefoon.
Het gebrek aan toegevoegde waarde en bedieningsgemak is wat mij betreft de grootste (mogelijke) faalfactor. Overigens spreek ik vaak echte boekenwurmen. Zij zijn nog steeds verknocht aan het papieren boek, dus de grootste doelgroep zal niet staan te springen om over te stappen.
Voor het onderwijs zie ik het ook niet meteen als ei van columbus. Het gebrek aan kleur maakt het opnemen van illustraties onmogelijk. En door het ontbreken van mogelijkheden voor animaties heeft het traditionele boek nog steeds weinig nadelen ten opzichte van een exemplaar op de e-reader.
U ziet het, ik ben geen fan van de e-reader. En dat terwijl ik mijzelf toch als een (semi-) early adopter zie.
Hoi Robin,
Dank voor je reactie! Het gebrek aan toegevoegde waarde is iets wat denk ik nog een tijd zo blijft. En misschien wel totdat de functionaliteiten en kwaliteiten worden overgenomen door andere apparaten zoals je zegt.
Wat betreft het bedieningsgemak (traag, onhandig. etc.) is natuurlijk iets wat nog wel in een volgende slag verbeterd kan worden. Maar dan kun je weer naar iPad 2.0 kijken met wellicht de kwalitatieve schermen die we kennen van de eReaders.
Tijdens het lezen van de laatste alinea kan ik alleen maar instemmend knikken. 😉
Hartelijke groeten, Marcel