e-Learning is een commodity geworden. Overal en op veel manieren kun je leren via e-Learning. Dit is een oproep om met meer inspirerende, goede e-Learning te komen. e-Learning die je raakt, e-Learning met een ziel.
Memorabele leerervaring?
Iedereen heeft wel een docent waar je met veel plezier aan terugdenkt. Iemand die je heeft geraakt, iemand die je liefde voor een vak heeft bijgebracht, iemand die je persoonlijk verder heeft geholpen. In trainingen en opleidingen vraag ik vaak aan mensen om hun ogen dicht te doen en een leerervaring terug te halen die memorabel was. Daar komen fantastische verhalen uit waarin mensen hun eigen grenzen verkennen, een raak verhaal horen, zelf actief zijn, etc. Al honderden mensen heb ik laten analyseren wat deze leerervaring nu memorabel maakt. Nog nooit heb ik gehoord dat iemand een e-Learning ervaring inbrengt. Waarom niet?
Content is niet hetzelfde als leren
Ruth Colvin Clark zegt in haar prima boek ‘Evidence-based Training Methods’ het volgende:
Ze bedoelt hiermee dat simpelweg het beschikbaar stellen van inhoud nog niets zegt over het leren en het leerrendement.
Veel e-Learning is gebaseerd op het idee dat je een professional door content laat klikken. Aan het eind volgt de toets en/of casus. Er komt een prachtig vinkje in het learning management systeem en het leren is afgerond. Volgens mij wordt de visie op leren die hier bij hoort prima gevisualiseerd in deze tekening van Jean-Marc Côté (uit 1899):
Alternatieven?
Hoe kan het dat e-Learning soms zo weinig verschil maakt? Het lijkt wel of de experts die bij het ontwikkeltraject zijn betrokken alleen opnoemen wat de inhoud is. Terwijl deze inhoudsdeskundigen op andere momenten (bijvoorbeeld in een klassikale les, een workshop of een presentatie) vol vuur de lerenden inspireren! Het lijkt alsof er in het ontwikkelproces veel verloren gaat.
Volgens mij moeten we als onderwijskundig e-Learning ontwerpers niet denken in content maar in leeractiviteiten. Learning Design is dan de kern. Hierbij ontwerp je het leertraject en probeer je op een afwisselende manier de lerende te activeren. We herdefiniëren dan ook de rol van lerende. Die heeft niet enkel de rol van consument van content maar heeft een actieve rol. Hij wordt betrokken bij het leerproces en beleeft de leeractiviteit. In mijn woorden: de lerende krijgt een krachtige leerbeleving.
IDEO (beroemd ontwerpbureau) heeft een mooie ontwerpmethodiek toegepast op het ontwerpen van leren. Hun Design Thinking for Educators Toolkit bevat vele mooie handvatten om anders te ontwerpen. Een paar pdf’s helpen je snel op weg.
Verder doe ik inspiratie en goede ideeën op met boeken zoals:
- Scenario-based e-Learning van Ruth Colvin Clark
- Seductive Interaction Design van Stephan Anderson
- Renaissance eLearning van Samantha Chapnick
- Flow van Mihaly Csikszentmihalyi
- Drive van Daniel Pink
- The Experience Economy van Joseph Pine en James Gilmore
- Made to Stick/Plakfactor van Chip en Dan Heath
- Design for How People Learn van Julie Dirksen
- A Theory of Fun for Game Design van Raph Koster en Will Wright
- Videojournalism, multimedia storytelling van Kenneth Kobre
Hoe geef jij e-Learning een ziel?
Graag hoor ik op welke manieren jij ervoor zorgt dat ook e-Learning de vonk kan overbrengen? Hoe ontwerp jij? Geef een reactie met jouw tip/idee/boek/inspiratie!
Ter inspiratie een uitspraak van Butler Yeats die ik op de wand bij TinQwise tegenkwam:
Marcel, je raakt de paradigmaverschuiving die er as we speak gaande is. Geen lineair top-down model waarbij inhoud in de leerling (consument) wordt gepompt en vervolgens wordt getoetst. Maar leren als echte ervaring, betekenisvol en verbonden met de motivatie van de lerende. Daar zijn die voorbeelden-van-vroeger (de enthousiaste leraar) nog maar het begin van. We staan aan de wieg van een renassance in het leren. Neem de rol van de leraar: die wordt er alleen maar veelzijdiger en mooier op. Van toetsambtenaar naar inspirator/uitdager/begeleider.
E-learning kan net zo saai of juist inspirerend zijn als het leerboek+leraar. Geen pleistertje voor een manco in het systeem. Maar één van de vele tools die we tegenwoordig hebben.
Hoi Lex,
Dank voor deze enthousiaste reactie! Inderdaad kan e-Learning ook erg motiverend zijn. Zelf vond ik een technisch basale e-Learning ervaring die ik opdeed toen ik aan het herstellen was van chemo erg krachtig en goed.
Zie voor de review: https://www.leerbeleving.nl/2011/05/03/review-online-training-minder-moe-bij-kanker/
Ook sluit ik me aan bij je opmerking dat de rol van leraar alleen maar mooier en veelzijdiger wordt!
Dank, hartelijke groeten,
Marcel
Inspiratie:
Kanamori (via HETKIND)
Carol Dweck met haar boek en methode Mindset
Daniel Pink met het boek DRIVE over motivatie
ICT – Wormhole naar de toekomst http://www.slideshare.net/lexhupe/ict-wormhole-naar-de-toekomst
Ha Lex,
Dank voor je extra bronnen, een aantal ken ik nog niet. Drive wel overigens, zie lijstje hierboven. Wel een boek dat iedere (onderwijs)manager en leraar zou moeten lezen.
Speciale dank voor je presentatie. Zelfs zonder het verhaal prikkelen de slides al ruim!
Hartelijke groeten,
Marcel
Naast de zielloosheid, wij moeten echt elk jaar de riedel af rondom Privacy en Security, bedrijfsprincipes en nog wat meer, is intrinsieke motivatie het belangrijkst. Een tijd geleden was bij een traject tot kwaliteitsverbetering van docenten elearning de bedachte oplossing. De docenten moesten (verplicht) een aantal toegewezen modules volgen. Wat er gebeurde was…inloggen….pc aan laten staan, paar keer klikken en dus was bewezen dat ze actief waren.
Als elearning de vervanging van lessen (klassikaal onderwijs) of als zelfstudie met boeken gezien wordt…is het onbegonnen werk.
Een training, studiemiddag of een boek…beklijft net zo min als een elearning module zonder uitdagingen.
Als autodidact…maar wel nu vol overgave in een Master Leren en Innoveren, geloof ik in instant vraaggestuurd en contextrijk leren (liefst nog informeel).
Dat is in algemene elearning omgevingen een hell of a job om aan te voldoen. Prijstechnisch (ontwikkelkosten), inzettechnisch (coaching en interactie) en natuurlijk technisch (adaptief systeem).
Gelukkig zijn er dan wel heel veel uitdagingen om juist aan de slag te blijven met elearning.
Wat mij betreft geldt: dunne docenten hebben dikke boeken nodig, ook in elearning (en de ontwikkeling daarvan) dat is een KUNST en KUNDE en niet een kunstje!!!
Hear hear,
Dank voor je mooie inhoudelijke reactie Karin. Ik denk overigens dat de e-Learning omgeving nog niet het meest beperkend is maar de beperkte denkvrijheid van ontwerpers. Ik werk momenteel met een hele beperkte en ingewikkelde leeromgeving bij een klant en dan is het juist een uitdaging om het geen filesysteem te laten worden.
Kunst en kunde: mooi gezegd. Ik kom hier nog op terug. 😉
Hartelijke groeten,
Marcel
Ik word op de een of andere manier heel treurig van deze zin:
“Al honderden mensen heb ik laten analyseren wat deze leerervaring nu memorabel maakt. Nog nooit heb ik gehoord dat iemand een e-Learning ervaring inbrengt. Waarom niet?
Is dat zo? Heb je wel de goede mensen gevraagd? Ik zou er wel iets van willen zeggen, maar dat gaat niet:-)
Hoi Willem,
Je maakt me erg nieuwsgierig! Jammer dat je treurig wordt van die zin, natuurlijk weet ik niet of ik de goede mensen heb gevraagd. Dus graag hoor ik wat je hierover wil en kan zeggen.
De mensen die ik dit heb gevraagd hebben een hele diverse achtergrond, het enige wat overeenkomt is dat het allemaal volwassenen zijn. Aan kinderen heb ik dit niet gevraagd omdat ik nu eenmaal niet veel meer te maken heb met kinderen (en een populatie van 2 is ook niet representatief). De mensen waaraan ik dit heb gevraagd werken in het onderwijs, voor zichzelf, in ziekenhuizen, als vrijwilliger, bij internationale bedrijven, bij kleine trainingsbureaus, bij uitgevers, bij overheidsinstellingen, etc.
Wel nog 1 punt: ik heb alleen gevraagd naar hun eigen ervaringen, dus niet naar hun eigen ontworpen e-Learning traject.
Hartelijke groeten,
Marcel
Hallo Marcel,
Het treurige is dat het waarschijnlijk wel klopt wat je zegt. E-leren is niet altijd het voorbeeld van geinspireerd en visionair onderwijs. Terwijl ik zeker weet dat het kan… en hoe moeilijk kan dat zijn?
Ik heb op een digitale leerroute maken als ’s ‘luchtig’ geprobeerd uit de doeken te doen hoe zoiets (volgens mij) zou moeten kunnen. ’t Is niet zo moeilijk? Misschien toch ook wel…
Ik weet het ook niet precies:-)
Hallo Willem,
Dank je wel voor het delen van je info over het maken van een digitale leerroute, leuk om te zien! Als ik die info lees dan zie ik in ieder geval de liefde voor leren erin terug. In die zin heb je met een persoonlijke, betrokken toon al een connectie gemaakt met de persoon die ervan leert.
Ik merk dat je schrijfstijl persoonlijk is. In veel e-Learning die gemaakt is door uitgevers of e-Learning bedrijven ontbreekt dit imho vaak. Je hebt passie voor wat je doet.
Dank!
Hartelijke groeten,
Marcel
Dan zijn we er wel uit…:-) Het gaat vooral om ‘passie’ en dan natuurlijk nog wegen zoeken om die passie vorm te geven. Maar dat is dan weer een ander verhaal…:-)
Terminologie… Ik heb er niks mee!
En daarmee wil ik aangeven dat het daarin fout gaat. Wat is e-learning? Wat doet het? Kan het samen? Doe je er goed aan om dit te combineren met reallife-onderwijs? Heet het dan reallife-onderwijs?
En zo nog veel meer vragen… En designen is cool, maar ook hierbij kan men dezelfde vragen stellen.
Hoi Erwin,
Voor mij is e-Learning zo breed als jij het noemt. Dus samen, alleen, op afstand, bij elkaar, gecombineerd met contactmomenten, op mobiel, achter de pc, informeel, formeel, etc.
En dan nog ken is weinig e-Learning die me echt warm maakt. Een voorbeeld waar ik wel enthousiast van werd is dit: https://www.leerbeleving.nl/2011/05/03/review-online-training-minder-moe-bij-kanker/ Eenvoudig van opzet, menselijk en persoonlijk contact, relevant, motiverend, techniek is simpel en helpend.
Dus als jij de ingrediënten hebt die het voor jou waardevol maken dan hoor ik ze graag!
Hartelijke groeten,
Marcel
Ha Marcel,
helemaal mee eens. E-learning dreigt soms in zijn eigen gewicht(igheid) te verzuipen.
Ik merk zelf dat de samenwerking met de vakdeskundigen nogal eens wordt beinvloed door de manager die snel resultaat wil zien. Duidelijk maken dat je voor kwaliteit wilt gaan kost ook tijd.
Dit blijft – voor mij als opleider – nog wel even een belangrijk punt.
Hoi Cas,
Leuk om van je te horen! Die gewichtigheid is mooi gezegd! En het snelle resultaat en beperkte budget/ontwikkeltijd kan ook flink in de weg zitten. Toch denk ik dat tijd en aandacht en niet zozeer geld van invloed is op de kwaliteit van het ontwerp.
In een vorige reactie had ik het even over een e-Learning traject waarbij ik deelnemer was en waar ik heel enthousiast over was: https://www.leerbeleving.nl/2011/05/03/review-online-training-minder-moe-bij-kanker/
Dit was met aandacht en goed doordacht ontworpen zonder dat het ontwikkelen en het technisch maken heel uitbundig is gebeurd. Het is technologisch en qua multimedia etc. erg basaal. Ze hadden hier ook een ingewikkelde game over kunnen maken waarvan de impact waarschijnlijk veel kleiner was.
Probleem zou ook nog kunnen zijn om het management/opdrachtgever te overtuigen dat de vorm of de vormgeving niet het enige is dat het effect beïnvloedt. De cursus hierboven is verre van flashy of trendy. Dus als je daar gevoelig voor bent krijg je wellicht een heel ander onderwijskundig ontwerp en een hele andere discussie met je opdrachtgever.
Hartelijke groeten,
Marcel
[…] e-Learning is een commodity geworden. Overal en op veel manieren kun je leren via e-Learning. Dit is een oproep om met meer inspirerende, goede e-Learning te komen. e-Learning die je raakt, e-Learning met een ziel. […]