Vorige en deze week vonden er bijeenkomsten plaats van SURFfoundation over de ‘Digitale leer- en werkomgeving van de toekomst‘. Samen met een Shell medewerker (die ik toevallig kende van een Moodle implementatie bij Shell) was ik toch wel het buitenbeentje. De andere aanwezigen waren allemaal werkzaam in het hoger en wetenschappelijk onderwijs.
Wat was het?
Van 10.00 – 14.00 uur werd een aantal toekomstscenarios geschetst en verkend. Eerst werd wat over het project van SURF uitgelegd. Zelf schreven ze hierover:
In 2008 hebben de SURFfoundation platforms ICT & Onderwijs en ICT & Organisatie in samenwerking met de hogeronderwijsinstellingen gewerkt aan de ontwikkeling van vier toekomstscenario’s voor het hoger onderwijs met als thema ‘De nieuwe leer- en werkomgeving voor studenten en docenten in 2020’. De vier verschillende toekomstscenario’s hebben inspirerende beelden opgeleverd over de toekomst van het hoger onderwijs en de consequenties voor de inrichting van de digitale leer- en werkomgeving
Scenariodenken
Met scenariodenken als methode had ik wel eens gewerkt maar ik vond het erg prikkelend om op deze manier de toekomst te verkennen en een echt gevoel te krijgen over de consequenties. Het is een doortimmerde methode waarvan Herman Kahn de geestelijk vader is. Ook deze didactische vorm is afkomstig uit de militaire wereld. Zie Wikipedia voor meer info over de methode.
Ruim 300 deelnemers hebben de scenario’s al verkend. Je koos nu 1 van de 4 scenario’s die jou aansprak. Vervolgens ging je dit 
scenario verkennen. Onderwerpen als vrijheid van leren, technologie, standaarden, open content, de rollen in het leerproces en vrijheid van tools kwamen aan bod. De scenarios’s werden heel tastbaar door de 4 krantjes en de 4 videofragmenten.
De 4 scenario’s:
- Luchthaven
- Warenhuis
- Supermarkt
- Beurs
Trends
Als duidelijke trends die nu al goed in te schatten zijn werden de volgende punten genoemd:
Kijk vooral even naar de kranten en de video’s op de SURF pagina.
Welk scenario spreekt jou aan? Is dit iets voor je eigen organisatie?
Die krantjes en video zijn gelanceerd tijdens de SURF Onderwijsdagen van vorig jaar; die had ik al gezien/gelezen. Wat mij mij opvalt in jouw mindmap (is het jouw mindmap, of van de hele groep?) is dat “Informeel leren” dus NIET wordt gezien door het Hoger Onderwijs. Terwijl we allemaal uit onderzoek nu wel weten dat daarvan juist het meest geleerd wordt….. De vraag is natuurlijk hoe je Informeel leren moet organiseren binnen een instelling die wordt betaald voor het verzorgen van ‘formeel onderwijs’. En misschien moet je dit ook niet willen organiseren, het gebeurt toch wel.
Mijn voorkeur gaat uit naar het scenario “De Beurs”. Meest waarschijnlijk zal De Luchthaven zijn, denk ik (kent de meeste vertrouwde elementen). Wat was trouwens de voorspelling van de aanwezigen?
Ha Wytze,
Dat is toch wel erg toevallig; toen ik de uitkomsten (de trends die door SURF werden opgenoemd) zag was mijn eerste vraag waar het informele leren was omdat dit imho toch een zeer bepalende factor is in het leerlandschap.
Alle aanwezigen (inclusief de sessieleiders) gaven aan dat dit zeker in deze tijd ontzettend goed zou passen. De SURF-mensen gaven echter ook aan dat het informele leren door de onderwijsinstellingen absoluut genegeerd werd en dat dit niet geaccepteerd werd als een onderdeel van de trends.
Een grove misconceptie vind ik en een hele domme. Volgens mij wordt het informele leren steeds manifester. En leren studenten over de grenzen van de onderwijsinstellingen heen. En ook als ze als professional deel uitmaken van een organisatie zullen ze informeel en grensoverschrijdend leren als een logische, efficiënte en effectieve manier van leren zien.
Volgens mij getuigt het negeren van het informele leren van een arrogantie en overschatting van de eigen rol en invloed op het leerproces. Heel typisch vind ik dit.
De voorspelling van de aanwezigen was verdeeld. Er was vrij veel vertrouwen in het warenhuis scenario. Ik moet je eerlijk zeggen dat ik niet voldoende bekend ben met het hoger onderwijs (en met name de machtsverdeling en het politieke landschap) om een goede persoonlijke inschatting te kunnen geven.
Hartelijke groeten, Marcel
Ha Marcel,
Tijdens de SURF onderwijsdagen van november 2008 was het warenhuis en in iets mindere mate de supermarkt het meest populair (zie ook mijn blogpost van toen). De videofragmenten vond ik overigens niet allemaal even sterk, waardoor de keuze m.i. ook beinvloed werd.
Wat je aan reactie van SURF schetst op het fenomeen informeel leren is idd opvallend. Het is wellicht een vorm van zelfbescherming, jezelf onmisbaar maken om het formele leren zo voorop te stellen. Het is een bekende strategie om scenario’s die je minder ziet zitten af te kraken of te ontkennen dat ze er zijn.
Waar je soms echt de broek van afzakt is dat je regelmatig geluiden opduiken om het informele leren weer te gaan formaliseren. Monitoren en beoordelen wat er binnen web 2.0 tools allemaal gebeurt. Paradoxaal, het leuke van informeel is dat je vrij kunt associeren en interacteren. Het gaat er toch niet om hoe ik ergens kom, als ik er maar kom.
@ Stanley,
Dank je voor je reactie! De video’s vond ik ook wat wisselend maar wel goed dat SURF dit gedaan heeft. Vooral de krantjes vond ik erg slim en goed gemaakt.
De reactie op het informeel leren was overigens niet VAN SURF maar werd door SURF genoemd als reactie vanuit de instellingen. Van de instellingen vind ik het echt het negeren van een belangrijke trend. Misschien had SURF wel een wat krachtiger tegengeluid kunnen laten horen.
Het formaliseren van informeel leren is inderdaad een apart fenomeen. Maar ik zie het niet alleen bij klanten maar ook bij aanbieders. Want het formaliseren geeft weer wel wat houvast bij het verkopen (bv bij maken businesscase.
Hartelijke groeten, Marcel
[…] Leeuwe van Leerbeleving.nl en het e-learningportaal heeft een blogpost van 17 april 2009 over de Leeromgeving in 2020! Reacties […]