Op de Onderwijs & ICT beurs zag ik een aardige tegenstelling die een vraag oproept: Moeten we kinderen wijs maken op het gebied van nieuwe media of moeten we hen afschermen van de negatieve kanten?
Visuele geletterdheid (wijs maken)
’s Morgens was ik bij een heldere sessie van SLO over mediawijsheid of Visuele geletterdheid zoals Dirkje Ebber van SLO het noemde. Met een aantal voorbeelden werd helder gemaakt wat de uitdagingen hierbij zijn en hoe je leerlingen kunt leren om beelden te begrijpen, te gebruiken en op waarde te schatten. Kinderen krijgen op deze manier grip op de beeldcultuur. Zaken als internet veiligheid zijn enigszins gerelateerd hieraan maar dit vormt niet de inhoud van het lesmateriaal. Als u meer wil weten over visuele geletterdheid dan raad ik u aan om de docentenhandleiding (pdf, 24 mb) te bekijken. Uitstekende informatie!
Informatie afschermen (iets wijsmaken?)
Op de beurs was ook de EO aanwezig met EO FilterNet. Op de website wordt het uitgelegd als:
FilterNet gaat de strijd aan tegen een vervuild internet. Het filter van FilterNet houdt ongewenste sites met bijvoorbeeld porno en geweld tegen. Een verantwoord en veilig internetgebruik voor kinderen vormt hierbij het uitgangspunt.
Hier leg je de keuze bij de filtercommissie. Je leert dat iemand iets probeert achter te houden. Naar mijn mening loop je altijd achter de feiten aan en zorg je niet dat kinderen leren hoe ze zelf met nieuwe media om moeten gaan. Wijsheid gaat ook over de negatieve zaken van internet. Leer kinderen met de keuzes omgaan, leer ze dat ze een verantwoordelijkheid hebben en help hen hierbij. Niet door ze iets wijs te maken maar door ze wijzer te maken.
Hey Marcel!
Waarom kom ik dit bericht van je nu pas tegen na een omweg van surfen? Toch wil ik eens reageren, ook al zijn we 1,5 jaar verder.
Ik sluit namelijk helemaal aan bij je standpunt. De enige toevoeging die ik heb is dat mediawijsheid verder gaat dan de visuele geletterdheid. Ik heb 2 jaar contact en heb nu de afgelopen maanden samengewerkt en mee ontwikkeld aan de leerlijn van een van de scholen die in deze SLO-netwerk zitten. Mijn grootste zorg was dat de leerlijnen gaan over oude media, tv, radio en gedrukte media, terwijl ik zag er met de nieuwe media, (internet, mobiel en gaming) nog grote problemen zijn op de scholen. Juist deze media worden buitengesloten bij de scholen en de leerlijn, terwijl hier veel problemen ontstaan. Op dit gebied verschilt het niet veel dan de filter van de EO! Vandaar dat ik een van de scholen heb geholpen met de invulling van hun programma van hun tweede leerjaar op het gebied van online media. Straks over enkele weken ben ik te gast bij de SLO en hun netwerkpartners om dit verder toe te lichten. Ik hoop dat we dan ook wat betreft de online media de leerlingen wijs kunnen maken en niet iets wijs maken. 😉
Hoi Jeroen,
Dank je wel voor je reactie, ook na 1,5 jaar is je reactie me veel waard!
Goed punt dat je aandraagt: ook hier geldt weer dat de inhoud was bepaald door specialisten die zich minder hadden gericht op de nieuwe media. Goed dat je deze nieuwe slag helpt bewerkstelligen. Hoewel er al veel over mediawijsheid gezegd en geschreven is denk ik dat de ontwikkelingen zo snel gaan (technisch, juridisch, mediavormen, acceptatie, etc.) dat we op regelmatige basis onze lessen zullen moeten herzien.
Bij zo’n onderwerp zou het SLO elk kwartaal jou kunnen vragen om zo’n update/upgrade uit te voeren.
En uiteindelijk zou het volgens mij helemaal geintegreerd kunnen worden in de dagelijkse lessen. Maar dan moeten we ook eerst mediawijze docenten en leerkrachten krijgen. Er ligt nog veel werk! Als ik eens mee kan denken of dingen kan reviewen dan hoor ik het graag!
Hartelijke groeten, Marcel
Hoi Marcel,
Meedenken mag je altijd wel. 😉 De conclusie dat de ontwikkelingen in de nieuwe media zo snel gaan had ik samen met de VO-school waar ik mee werkte ook al getrokken. Daarom is het moeilijk om daar lessen voor te ontwikkelen. De gebruikte technieken zijn snel weer achterhaald. We vonden de gebruikte technieken dan ook niet zo’n hoge prioriteit hebben, maar hebben ons in deze eerste jaren van de brugklas eerst gericht op “bewustwording” bij de leerlingen over wat zij op internet vinden en wat er mogelijk is om je weg daar in te vinden. Dat houdt de SLO ook aan bij het “beginnersniveau” van de leerlijnen. Het zou een mooi streven zijn als de leerlingen in de latere jaren zelfstandig nieuwe technieken kunnen oppikken en kunnen (leren) gebruiken. Dat past ook in de context van een leven lang leren.
Maar inderdaad, eerst hebben we ook mediawijze en mediavaardige docenten nodig. Juist die doelgroep lijkt me moeilijker. Dan is de eerste vraag wanneer een docent dat is. De professionalisering van docenten van de medialeerlijn is mijn volgende stap bij die VO-school. Over dat en over de voorbereiding van de lessen gaan we volgende week in gesprek. Ik ben benieuwd. Dat zou mijn eerste echte freelance-klus worden. Als ik je feedback zou willen, dan hoor je zeker van me. Bedankt voor dat aanbod. 🙂
Over het updaten/upgraden bij het SLO; zo heb ik er nog niet eens over nagedacht. Dat zou wel een goed idee zijn. Bedankt! 🙂
Ha Jeroen,
Succes met je eerste freelance-klus. Dit gaat helemaal lukken, wel spannend! En laat het upgraden van het SLO-pakket dan een mooie tweede opdracht worden.
Enne…dat reviewen/tegenlezen is natuurlijk kosteloos, ik wil een kersverse freelancer niet op kosten jagen. 🙂
Hartelijke groeten, Marcel