In deze tijden waar congressen, trainingen en lessen uitvallen door het COVID-19 virus, en mensen gevraagd wordt om vooral thuis te werken, is het goed om te kijken wat we kunnen inzetten om op afstand les te geven. In deze blogpost zet ik een aantal tools tegen elkaar af waarmee je goed een virtuele klas kunt organiseren.

Soorten tools en wat kun je ermee?

Er zijn tools zoals Skype, Facetime, Google Hangouts, etc. waarmee je synchroon sessies kunt organiseren. Vaak gratis en je kunt ook met meerdere personen deelnemen. De tools die ik hier bespreek hebben nog aanvullende functionaliteiten zodat ze meer didactische mogelijkheden bieden. Tien jaar geleden heb ik in een blogpost webinartools tegen elkaar afgezet. Sommige tools bestaan nu nog steeds.

Grofweg bieden deze webinar tools vergelijkbare functionaliteiten:

• delen van presentaties
• audio via internet (VoIP) voor alle deelnemers
• video via webcams of externe camera’s
• tekenen op een whiteboard
• delen van allerlei applicaties
• meerkeuzevragen stellen
• hand opsteken (en op andere manieren laten weten hoe je over de sessie denkt)
• chat (naar 1 iemand of de hele groep)
• virtuele subgroepen maken in aparte ruimtes
• opnemen van de sessie

Bij veel van de tools kun je niet alleen als host, co-host en presentator deze functionaliteiten gebruiken maar de host kan deze rechten ook geven aan deelnemers. Zo kunnen deelnemers bijvoorbeeld ook hun scherm delen met de hele groep.

De tools hebben ook nog een ‘achterkant’ waar je bijvoorbeeld sessies kunt plannen, de toegang kunt regelen en mensen kunt uitnodigen.

Waar kun je op letten?

Behalve de didactische functionaliteiten kun je onder andere ook letten op:

• stabiliteit (sommige tools zijn foutgevoeliger dan andere tools)
• gebruikersgemak (sommige tools zijn zonder instructie te gebruiken, andere zijn wat complexer)
• prijs
• integratiemogelijkheden met andere systemen (zoals een HR-systeem, leeromgeving of agenda)
• benodigde bandbreedte (sommige tools hebben een snelle verbinding nodig dan andere tools)
• beschikbaarheid van apps voor tablet en smartphones
• te gebruiken zonder installatie op je computer (dus alleen in de browser)

Dat laatste punt is een belangrijk punt. In veel organisaties heb je als gebruiker niet genoeg rechten om software te installeren en veel webinartools installeren wel een klein stuk software of plug-in. Een beperkt aantal tools is ook prima te gebruiken in 1 of meerdere browsers.

Als presentator kun je wel altijd het beste de software installeren. Dat heb je ook nodig bij functies zoals het delen van je scherm.

Nog een opmerking voor iedere organisatie die software zoals Citrix gebruikt: de kans dat webinarsoftware goed functioneert is extreem klein. Kijk liever of het mogelijk is om buiten Citrix een browser op te starten anders zou ik geen webinars organiseren.

Vergelijking van een paar veelgebruikte tools

Er zijn erg veel verschillende tools die je kunt gebruiken. Ik wil alleen iets zeggen over de tools waar ik zelf ervaring mee heb. Het is dus geen uitputtende lijst. Ik ben niet compleet. Mocht je zelf aanvullingen en tips hebben dan zie ik die heel graag terug in de comments!

Mijn eerste sessies waren rond het jaar 2000. Dat was met tools zoals Centra Now en WebCORE. De techniek liep nog achter, niet zo zeer de functionaliteiten. Alleen de bandbreedte was veel minder. Daardoor zat er soms 30 seconden tussen de slide en de bijbehorende audio.

Hieronder zie je de tools waarmee je hele interactieve sessies kunt hebben met groepen tot 100 deelnemers. Ik ga even voorbij aan de tools waarmee je meer een uitzending verzorgt voor een hele grote groep waarbij de interactie beperkt is. Zie ook een eerdere blogpost hierover. Overigens kun je vaak ook bij de tools die ik hieronder bespreek grote groepen tot 1000 mensen organiseren. Dan betaal je gewoon bij en pas je je didactische plan aan.

Welke merken tools vergelijk ik?

Bij deze de tools waar ik ervaring mee heb en die ik meeneem in mijn vergelijking:

• Adobe Connect (trial)
• Webex (trial)
• GoToMeeting (trial)
• Zoom (trial)
• BigBlueButton (trial)

N.B. een aanvulling: Adobe Connect blijkt toch deels te werken zonder Flash in een browser.

Persoonlijke ervaring gedurende de laatste 20 jaar

Met Adobe Connect heb ik een jaar of 7-8 gewerkt, bijna op wekelijkse basis. Deze tool biedt veel flexibiliteit om het scherm in te delen met didactische functionaliteiten en je kunt hierdoor een hele gevarieerde sessie verzorgen waarbij je eenvoudig wisselt van schermindeling. Nadeel is de superslechte support (als het niet meer werkt kun je het nooit oplossen), de onaantrekkelijke vormgeving (je ziet dat het product al heel oud is) en technisch waren er best veel storingen als deelnemers een iets slechtere verbinding hadden. Ik had als presentator meer zorgen over een correcte werking bij de deelnemers.

BigBlueButton vind ik heel sympathiek omdat het open source is en prima in alle browsers werkt zonder dat je iets hoeft te installeren. Functionaliteiten zijn ook goed alleen zijn er niet veel eenvoudige en betaalbare mogelijkheden. Op een eigen server neerzetten kan maar dan heb je technische kennis nodig. In Nederland zijn er maar een paar organisaties die dit leveren.

Met GoToMeeting heb ik ook ervaring, ik begeleid nu bijvoorbeeld het instituut ETF (vanuit de Europese Commissie) om online events te ontwerpen en te begeleiden. De tools is sinds een half jaar heel bruikbaar. Daarvoor was de user interface een losse verzameling van vensters en had daardoor niet mijn voorkeur. Het werkt nu prettig en overzichtelijk. Klein nadeel: als je niets mag/kan installeren op je computer werkt GoToMeeting alleen in browser Google Chrome.

De tool die ik nu het meeste gebruik de afgelopen jaren is Zoom. Eenvoudig, goedkoop, uitbreidbaar (naar bijvoorbeeld grote aantallen gebruikers) en aantrekkelijk qua interface en gebruiksvriendelijkheid. De apps voor tablet en telefoon werken goed én het is zonder installatie te gebruiken in elke browser. Last but not least: gebruikers lopen zelden tegen technische problemen aan, ook niet als de verbinding wat minder is. Ook fijn: deelnemers kunnen eenvoudig hun eigen microfoon aan en uit zetten.

Nadeel is dat het soms voor presentatoren minder gebruiksvriendelijk is en een ander nadeel is dat het afspelen van video’s niet altijd soepel gaat. Je kunt bij Zoom niet een videobestand uploaden en speelt het op een slide af.

Handige extra aankopen

 

Goede tips:

• Geef duidelijke uitleg aan de deelnemers. Stuur dit per mail en zet dit in de leeromgeving of intranet. Een voorbeeld zie je hieronder.
• Vraag of iedereen van te voren uittest of de verbinding goed is en de software werkt.
• Vraag of iedereen een hoofdtelefoon of oortjes gebruikt. Op die manier gaat het geluid niet ‘rondzingen’.

Streamen vanuit een klaslokaal

Een webinartool kun je prima gebruiken als je alleen presenteert. Maar soms is het ook goed om vanuit een klas- of trainingslokaal de uitleg te streamen. Daar heb ik twee bruikbare oplossingen voor die weer een hele andere beleving/ervaring bieden aan de deelnemers.

Laten we onze organisaties helpen!

In deze tijden kunnen we met bovenstaande instrumenten en onze kennis van ontwerpen van didactische leerbelevingen onze organisaties verder helpen! Dit betekent niet alleen dat we bestaande processen kunnen digitaliseren maar ook dat we sessie moeten herontwerpen.

Zo is de startbijeenkomst van mijn Avans Plus Postbachelor opleiding e-Learning vanwege Corona van vanavond herontworpen naar een 100% online sessie. De Bossche Bollen zullen later moeten komen.

Gisteren heb ik in een webinar hierover gezeten met Elliott Masie. Die heeft een community opgericht (Coronaviris & Learning project) voor learning professionals over onze bijdrage en rol tijdens deze pandemie.

Wil je overigens meer leren over COVID-19 dan kun je bij deze MOOC terecht die start op 23 maart:

En Articulate Rise heeft ook een gratis online cursus gedeeld: COVID-19: What You Need to Know.

Laat me weten als ik jou nog ergens mee kan helpen! Graag deel ik alle kennis en ervaring die ik heb. Laten we er met zijn allen het beste van maken!